เจาะลึกเรื่องภาษีมรดก มรดกมีกี่ประเภท ต้องจ่ายเท่าไร? 

คะน้าใบเขียว
ผู้เขียน: คะน้าใบเขียว Published: May 9, 2023
คะน้าใบเขียว
คะน้าใบเขียว
นักเขียนรุ่นไฮบริด เขียนบทความด้านการบริหารเงินส่วนบุคคลและการลงทุนต่าง ๆ กว่า 7 ปี เริ่มต้นที่งานเขียนที่ Rabbit Finance จนย้ายมาที่ Rabbit Care และ Asia Direct
ภาษีมรดก

มรดก คือทรัพย์สินของผู้เสียชีวิตที่ถูกตกทอดมาสู่คนรุ่นหลัง ทำให้มรดก เป็นเรื่องที่เรา ๆ ควรจะรู้ไว้ เพื่อจัดการทรัพย์สินที่อาจตกทอดมาสู่มือคุณ โดยเฉพาะเมื่อมรดก มีค่าภาษีมรดกแอบซ่อนอยู่ในนั้น ซึ่งยิ่งเป็นเรื่องที่น้อยคนนักที่จะเข้าใจเข้าไปใหญ่ ฉะนั้นวันนี้ แรบบิท แคร์ จึงอยากพาทุกท่านมารู้จักเรื่องราวของ ภาษีมรดก และทำไมพวกเราทุกคนจึงควรรู้เท่าทันเรื่องพวกนี้!

ภาษีมรดก คืออะไร ?

ภาษีมรดก (Inheritance Tax) คือ ภาษีที่เรียกเก็บจากผู้ที่ได้รับมรดกแต่ละราย โดยมูลค่าของมรดกจะต้องเกิน 100 ล้านบาทขึ้นไป โดยผู้รับมรดกจะต้องเป็นคนเสียภาษี ซึ่งจะมีการจัดเก็บในอัตรา 5% – 10% ซึ่งจะถูกเรียกเก็บโดยกรมสรรพากร

ภาษีมรดก

สินทรัพย์ประเภทไหนบ้างที่ต้องเสียภาษีมรดก ?

สินทรัพย์อสังหาริมทรัพย์ หรือภาษีมรดกที่ดิน

มักเป็นสินทรัพย์มรดกที่มีมูลค่ามากที่สุด เพราะที่ดินหากประเมินราคาปัจจุบัน มักจะราคาขึ้น โดยมรดกอสังหาริมทรัพย์จะรวมถึงที่ดินที่บุคคลเสียชีวิตครอบครองทั้งใน และนอกประเทศ รวมถึง อาคาร หรือสิ่งปลูกสร้างที่อยู่ในพื้นที่นั้น ๆ ด้วย จึงเป็นมรดกที่มีมูลค่าสูง ต้องคำนึงถึงภาษีมรดกที่ดินด้วย

การตีมูลค่าทรัพย์มรดกอสังหาริมทรัพย์ : ราคาประเมินกรมที่ดินหักด้วยภาระที่ถูกรอนสิทธิ ตามที่กำหนดในกฎกระทรวง

สินทรัพย์หลักทรัพย์ 

มรดกหลักทรัพย์นี้รวมถึง ตั๋วเงินคลัง พันธบัตร ตั๋วเงิน หุ้น หุ้นกู้ หน่วยลงทุน ตราสารอนุพันธ์ มักจะเป็นกรณีผู้บริหาร หรือเจ้าของธุรกิจที่ถือหุ้นของธุรกิจ เมื่อเสียชีวิตหุ้นเหล่านั้นสามารถถูกส่งต่อมาสู่ทายาท

การตีมูลค่าทรัพย์มรดกหลักทรัพย์ : หากเป็นพันธบัตร หรือหุ้นของบริษัทส่วนตัว หรือบริษัทที่เป็นผู้บริหาร จะประเมินราคาที่จำหน่ายครั้งแรก หรือราคาไถ่ถอนแล้วแต่กรณี และหากเป็นหลักทรัพย์ที่จดทะเบียนในตลาดหลัก

สินทรัพย์ยานพาหนะ 

ต้องเป็นรถที่มีหลักฐานการจดทะเบียนโดยผู้เสียชีวิต และยังคงมีสมุดทะเบียน โดยนับรวมยานพาหนะที่นำเข้าจากต่างประเทศด้วย

การตีมูลค่าทรัพย์มรดกยานพาหนะ : ราคาประเมินสำหรับปิดอากรแสตมป์ตามประมวลรษัฎากรในการโอนกรรมสิทธิ์ซื้อขายรถ

ทรัพย์สินทางการเงิน

เป็นเงินสดที่ฝากไว้อยู่ในบัญชี หรือเงินอื่นใดที่มีลักษณะแบบเดียวกัน สำหรับหลาย ๆ คนอาจมีทรัพย์สินในบัญชีต่างประเทศ เป็นสกุลเงินอื่น ก็จะต้องตรวจสอบให้ละเอียดในการคิดคำนวณมรดกอื่น ๆ ด้วย 

การตีมูลค่าทรัพย์มรดกทรัพย์สินทางการเงิน : มูลค่าของเงินฝาก และดอกเบี้ยหรือผลประโยชน์อื่นใดที่จะได้รับในวันรับมรดก

ผู้ใดบ้างที่จะต้องเสียภาษีมรดกบ้าง ?

ผู้ที่ได้รับมรดก ไม่ใช่ว่าทุกคนจะเสียภาษีมรดกเท่ากันทั้งหมด โดยกฎหมายให้สิทธิ์เอื้อไปให้ทายาทที่เป็นผู้รับมรดก จะเสียภาษีมรดกต่ำกว่าบุคคลทั่วไป นอกจากนั้นก็จะมีเรื่องของการแบ่งมรดกตามลำดับขั้นตอนความสนิทชิดเชื้อกับเจ้าของมรดก ดังนี้

  ผู้ได้รับการแบ่งมรดก

ลำดับการแบ่งมรดก

อัตราดอกเบี้ยมรดกที่ต้องจ่าย

คู่ชีวิต

ผู้รับมรดกโดยชอบธรรม

ไม่ต้องจ่ายภาษีมรดก

ผู้สืบสันดาน (ลูก หลาน เหลน)

ผู้รับมรดกอันดับ 1

5%

บิดา มารดา

ผู้รับมรดกอันดับ 2

5%

พี่น้องร่วมบิดามารดาเดียวกัน

ผู้รับมรดกอันดับ 3

5%

ย่า ตา ยาย

ผู้รับมรดกอันดับ 4

5%

ลุง ป้า น้า อา

ผู้รับมรดกอันดับ 5

5%

บุคคลอื่นที่ไม่มีความเกี่ยวข้องทางสายเลือด (เพื่อน คนดูแล)

ผู้รับมรดกอันดับ 6

10%

*กรณีที่เจ้าของมรดกเสียชีวิตโดยไม่ได้ทิ้งพินัยกรรม ระบุรายชื่อผู้ได้รับแบ่งมรดกไว้อย่างชัดเจน พร้อมมีพยานบุคคลยืนยัน

โดยในกรณีของคู่ชีวิต สามี ภรรยา ที่ยังมีชีวิตอยู่ และยังไม่ได้หย่าร้างจะถือว่าเป็นผู้ได้รับมรดกโดยธรรม จะได้รับแบ่งมรดก 50% ของมูลค่ามรดกของคู่ชีวิต นอกเหนือจากคู่สมรสจะมีการเซ็นสัญญาก่อนสมรส (Prenuptial) ใด ๆ แต่คู่สมรสจะไม่มีสิทธิ์ตัดสินใจมอบมรดกให้กับผู้อื่น จะมีสิทธิ์เพียงแค่การจัดการมรดกที่ตนได้รับมาเท่านั้น

วิธีการคำนวณภาษีมรดกเบื้องต้น

ขั้นตอนที่ 1 : ประเมินมูลค่ามรดกสุทธิ

หลังจากบุคคลหนึ่งเสียชีวิต กระบวนการนี้จะต้องเกิดขึ้น โดยทรัพย์สินที่บุคคลผู้เสียชีวิตทิ้งไว้จะต้องถูกประเมินราคาทั้งหมด เริ่มจากทรัพย์สินที่ตรวจสอบง่าย ๆ เช่นเงินในบัญชี หลักทรัพย์ที่อยู่ในตลาดหลักทรัพย์ ไปจนถึงทรัพย์สินที่ต้องประเมินราคา เช่นที่ดินทั้งในและนอกประเทศ สินทรัพย์ที่ไม่ได้อยู่ในตลาดหลักทรัพย์ หากมีมูลค่ารวมเกิน 100 ล้านบาท ก็จะต้องเสียภาษีมรดก

ขั้นตอนที่ 2 : คำนวณค่ามรดกที่ต้องเสียภาษี

สมมุติว่าค่ามรดกสุทธิคิดออกมาได้ 200,000,000 ล้านบาทถ้วน

ต้องนำ 200,000,000 – 100,000,000 = มูลค่ามรดกที่ต้องเสียภาษี

ฉะนั้นมูลค่ามรดกที่ต้องเสียภาษี = 100,000,000 ล้านบาท

ขั้นตอนที่ 3 : คำนวณหาภาษีมรดก

นำภาษีในส่วนที่ต้องเสียภาษีมรดก มาคิดคำนวณภาษี ไม่ใช่คำนวณจากภาษีมรดกสุทธิ

สูตร : มูลค่ามรดกที่ต้องเสียภาษี x อัตราภาษีคงที่ 5% = ภาษีมรดก

100,000,000 X 5% =5,000,000 ล้านบาท

ภาษีมรดก

การผ่อนชำระภาษีมรดก

เมื่อคำนวณออกมาแล้วจะเห็นได้ว่าภาษีมรดก เป็นจำนวนเงินที่ไม่น้อยเลย โดยเฉพาะในกรณีที่เป็นมรดกที่แปรเป็นเงินยาก เช่นอสังหาริมทรัพย์ ฉะนั้นจึงได้มีการอนุญาตให้ผ่อนจ่ายภาษีมรดกได้ โดยมีเงื่อนไขดังนี้

  • สามารถผ่อนชำระภาษีมรดกได้สูงสุด 5 ปี โดยหากผ่อนชำระค่าภาษีมรดกได้ภายใน 2 ปี จะไม่ต้องจ่ายดอกเบี้ยเพิ่มเติม แต่หากเกินกว่า 2 ปี ขึ้นปีที่ 3 – 5 จะต้องจ่ายภาษีมรดกเพิ่มขึ้น 0.5% ต่อเดือน ฉะนั้นคิดคำนวณได้ว่าในปีที่ 3-5 จะต้องเสียภาษี 5.5% ในกรณีที่เป็นเลือดเนื้อเชื้อไข และในกรณีบุคคลทั่วไป ต้องเสียภาษี 10.5%
  • กรณีจ่ายไม่ครบงวดโดยไม่ได้ชี้แจง หรือยื่นเรื่อง จะไม่สามารถผ่อนชำระต่อได้ และจะต้องจ่ายค่าภาษีมรดกที่ยังค้างชำระทั้งหมดในงวดต่อไป

การคืนภาษีมรดก ทำอย่างไร ?

สามารถเกิดขึ้นได้ในกรณีที่จ่ายเกินจำนวน ผ่อนจ่ายเกินงวด ซึ่งกฎหมายได้มีมาตรการดูแลความผิดพลาดตรงจุดนี้ ในรูปแบบของการขอคืนภาษีมรดก (ค.10) โดยกรมสรรพากร โดยจะต้องยื่นหลักฐานให้กับพนักงานดังนี้

  • ใบเสร็จรับเงินภาษีการรับมรดก
  • หลักฐานแสดงการเสียภาษีการรับมรดกไว้เกิน
  • หลักฐานอื่นที่เกี่ยวข้องกับประเด็นที่ขอคืน 
  •    

เสี่ยงภาษีมรดก มีความผิดอะไร ?

การเลี่ยงภาษีมรดก มีความผิดทางกฎหมาย อ้างอิงจากพระราชบัญญัติภาษีมรดก พ.ศ. 2475 ที่ระบุว่า หากผู้ได้รับมรดกไม่ยื่นภาษีโดยเหตุสมควร มีโทษปรับไม่เกิน 500,000 บาท และเสียเบี้ยปรับอีก 1 เท่าจากภาษีที่ต้องจ่าย และผู้ได้รับมรดกยื่นภาษีแต่ไม่ครบถ้วนหรือไม่ตรงตามความเป็นจริง ต้องเสียเบี้ยปรับอีก 5 เท่าของภาษีที่ต้องจ่าย

จัดการมรดกอย่างไรดี ?

สุดท้ายหากมรดกมีจำนวนที่เยอะ แบ่งมรดก และไกล่เกลี่ยยาก จนอาจจะทำให้เกิดปัญหาบาดหมางได้ในการต่อไป เราก็อาจจะมีวิธีการจัดการมรดกที่เป็นกลาง และไม่สร้างความร้าวฉานในครอบครัวอื่น ๆ มาให้ทุกคนได้เลือกใช้ได้

  • การเขียนพินัยกรรม เป็นการที่ให้เจตนารมตณ์ของเจ้าของมรดก เป็นสิ่งที่ตัดสินว่าผู้ใดควรจะได้มรดกในส่วนใดบ้าง แต่ใจความสำคัญก็คือจะต้องทำพินัยกรรมขึ้นมาให้ถูกต้องตามกฎหมาย มีการยืนยัน เซ็นชื่อ หรือมีพยานบุคคลยืนยันด้วยว่าเป็นพินัยกรรมแท้จริง เพราะอาจเป็นเอกสารเขียนขึ้นมาเอง ไม่ตรงตามหลัก พินัยกรรมนั้นก็อาจจะถือว่าการแบ่งมรดกตามพินัยกรรมเป็นโมฆะได้ อ่านเรื่องพินัยกรรมแบบเต็ม ๆ ได้ คลิกเลย

  • การแต่งตั้งผู้จัดการพินัยกรรม ในกรณีที่ภายในครอบครัวจัดการการแบ่งมรดกไม่ได้ หรือเจ้าของมรดกกลัวว่าจะมีบุคคลทั้งนอก หรือใน ต้องการรวบรัดผลประโยชน์ของมรดกไปไว้แก่เพียงผู้เดียวโดยไม่ชอบธรรม สามารถยื่นเรื่องกับศาลได้ เพื่อให้เจ้าหน้าที่ที่เป็นคนกลาง และไม่มีส่วนได้ส่วนเสียในมรดก ใช้หลักกฎหมายมาตัดสินว่ามรดกทั้งหมดควรตกไปอยู่ในครอบครองของใคร ทำให้การแบ่งมรดกเป็นไปโดยชอบธรรมที่สุด

ภาษีมรดก

เรียกได้ว่าเรื่องของมรดก การแบ่งมรดก มีความซับซ้อน และละเอียดอ่อนอย่างมาก เพราะ แรบบิท แคร์ เชื่อว่าทุกคนย่อมต้องอยากจากโลกนี้ไปด้วยความสบายใจว่าคนที่เรารักจะมีชีวิตที่สุขสบาย ผาสุก ฉะนั้นแรบบิท แคร์ จึงอยากแนะนำประกันชีวิตจากบริษัทประกันชั้นนำในประเทศไทย พร้อมสิทธิพิเศษส่งตรงไปถึงคนรุ่นหลัง เพิ่มความมั่นคงในชีวิตของพวกเราทุกคนได้เลย !

Health Insurance Widget

ประกันสุขภาพที่คุณเลือกเองได้ พร้อมชำระได้หลากหลายช่องทาง
icon angle up or down

เลือกแผนประกันสุขภาพที่คุณสนใจ

    ชื่อนามสกุล

    หมายเลขโทรศัพท์


    บทความแนะนำอื่นๆ : เศรษฐกิจและกฎหมาย

    ทำความเข้าใจการเล่นแชร์ แบบไหนถือว่าผิดกฎหมาย เข้าใจความเป็นมาของยุคอัตราเงินเฟ้อดุดันไม่เกรงใจใคร และรู้วิธีรับมือ! พาณิชย์เสนอ เพิ่มยา-ค่าบริการ ขึ้น เป็นบัญชีสินค้าและบริการควบคุม สรรพากรคาดเก็บ ภาษี 2563 ได้มากถึง 2.1 ล้านล้านบาท เจาะลึกทุกเรื่องโฉนดที่ดิน เช็คโฉนดที่ดินอย่างไร อยากรู้ คลิก! รู้จักกับ ผู้จัดการมรดก บุคคลสำคัญที่ขาดไม่ได้! เข้าใจ MOU การร่างข้อตกลง ความหมายในแต่ละบริบท

    บทความแคร์การเงิน

    Rabbit Care Blog Image 99755

    แคร์การเงิน

    การโปะงวดรถ คืออะไร เหมือนการปิดงวดรถก่อนกำหนดไหม มีข้อดี-ข้อเสียอย่างไร ?

    เรื่องสำคัญที่เจ้าของรถทุกคนจะต้องรู้ไว้โปะงวดรถ คืออะไร จ่ายค่างวดรถเกินยอด ทำได้หรือไม่ การโปะรถยนต์มีข้อดี หรือข้อเสียอย่างไร ควรทำไหม ?
    คะน้าใบเขียว
    11/03/2025
    Rabbit Care Blog Image 98912

    แคร์การเงิน

    บัตรเครดิตเติมน้ำมัน (Fleet Card) คืออะไร ? มีข้อดี-ข้อเสียอย่างไร ?

    ปัจจุบันมีผลิตภัณฑ์ทางการเงินที่พร้อมจะเพิ่มให้ความสะดวกสบายในการใช้จ่ายในชีวิตประจำวันของเราเพิ่มขึ้นมาอย่างมากมาย บัตรเครดิตเติมน้ำมัน (Fleet Card)
    Natthamon
    30/12/2024
    Rabbit Care Blog Image 97227

    แคร์การเงิน

    ผ่อนบอลลูน คือ อะไร มีข้อดีข้อเสียอย่างไร เหมาะสมกับใครมากที่สุด

    เคยได้ยินกันไหมกับการผ่อนรถแบบผ่อนบอลลูน คำศัพท์ที่ดูแปลกและไม่ค่อยชินกันเท่าไหร่นัก เพราะในเวลาปกติเราตัดสินใจเลือกซื้อรถยนต์สักคันด้วยการกู้สินเชื่อ
    คะน้าใบเขียว
    14/11/2024