Narcissist โรคหลงตัวเอง คืออะไร? หากเจอแล้วจะรับมืออย่างไร ?

คุณเคยเจอคนที่ทำอะไรไม่เคยผิด คุยด้วยแล้วอึดอัดสุด ๆ เพราะชอบพูดถึงเรื่องของตนเองจนอาจรู้สึกว่าตัวเราถูกกด ถูกด้อยค้า คุณอาจกำลังรับมืออยู่กับคนที่มีความ Narcissist หรือเป็นโรคหลงตัวเอง ซึ่งอาจฟังดูไม่มีอยู่จริง แต่ตามหลักจิตวิทยาแล้ว อาการ Narcissist นับเป็นสภาวะทางจิตที่เกิดขึ้นได้กับทุกคน และเป็นอาการที่ยากจะตระหนักรู้ ฉะนั้นเรามาทำความรู้จักกับสภาวะนี้กันดีกว่า !

Narcissist โรคหลงตัวเอง คืออะไร ?

Narcissist คือโรค หรืออาการหลงตัวเอง จัดอยู่ในกลุ่มของอาการบุคลิกภาพแปรปรวน (Personality Disorder) โดยเรียกเต็ม ๆ คือชื่อ Narcissistic Personality Disorder โดยจะต้องแยกแยะโรคหลงตัวเอง กับคนที่มีความมั่นใจสูง เพราะความมั่นใจในตัวเอง จะไม่ไปด้อยค่าผู้คนรอบข้าง แต่หากเป็นโรคหลงตนเอง อาจนำไปสู่ความบิดเบี้ยวของมุมมองที่มองตนเองยิ่งใหญ่ สูงส่ง ในขณะที่คนอื่นดูต้อยต่ำ และไร้ค่า [Gaslighting] จนอ่านส่งผลให้สูญเสียความสัมพันธ์ระหว่างคนรอบข้าง หรือนำไปสู่สภาวะต่อต้านสังคม (Anti-Social) หรือ ไซโคพาธ (Psychopath) ได้เลย

ที่มาของคำว่า Narcissist

คำว่า Narcissist มีรากศัพท์ที่น่าสนใจมาก ๆ และจะทำให้เราเข้าใจความหมายของคำนี้มากขึ้น โดยคำนี้รากศัพท์มากจากชื่อของตำนานกรีก โดยเป็นเรื่องราวของ ‘Narcissus’ (นา-ซี-ซัส) ผู้เป็นพรานหนุ่มรูปงาม มากฝีมือ แต่แม้จะมีหญิงสาวมากมายมาหมายปอง Narcissus ไม่เคยสนใจผู้ใดเลย จนกระทั่งเขาได้เห็นเงาตนเองที่สะท้อนกับน้ำ เขาจึงตกหลุมรักในความงามของตนเอง จดจ้องเงาตนเองจนสุดท้าย Narcissus ได้ตายลง จากการที่ไม่สามารถละสายตาจากเงาของตนเอง

โดยสุดท้ายแล้วเหล่าทวยเทพได้เสกให้ร่างไร้วิญญาณของ Narcissus กลายเป็นดอกไม้ ที่มีชื่อว่า Narcissus ซึ่งต่อมาเป็นที่รู้จักในนามดอกแดฟโฟดิล (Daffodil) ซึ่งเป็นดอกไม้ที่จะหันหน้าเข้าหาพระอาทิตย์ตลอด หากไม่ได้แสงแดดจะค่อย ๆ ก้มหน้าปักด และตายลง เหมือนกับ Narcissus ผู้หลงตนเอง หิวแสงอยู่ตลอดเวลานั่นเอง

อาการเบื้องต้นของ Narcissist โรคหลงตัวเอง

อาการของ Narcissist สามารถมีความหลากหลาย แตกต่างกันไปตามระดับ หรือการเติบโตของแต่ละคน ฉะนั้นไม่ได้กล่าวว่าคนเป็นโรคหลงตัวเองจะต้องมีอาการแบบเดียวกันหมด แต่หากมีเกินครึ่ง หรือมีข้อใดมาก ๆ ก็อาจจะเข้าข่าย Narcissist ได้

• คิดว่าตนเองมีความสำคัญที่สุดตลอดเวลา ต้องให้คนรอบข้างชม ยกย่องอยู่เสมอ
• ต้องการสิทธิพิเศษ หรือการปฏิบัติที่แตกต่างจากผู้อื่นอยู่เสมอ
• คิดว่าความสามารถ และความสำเร็จของตน ยิ่งใหญ่กว่าผู้อื่น
• พูดถึงแต่ความสำเร็จของตนเอง ฐานะ ไปจนถึงคนรอบข้าง เช่น หน้าตาของแฟน ความดีงามของเพื่อน ๆ จนมีความเกินจริง
• คบหาแต่ผู้ที่เชื่อว่าอยู่ในระดับเดียวกับตน
• นิสัยชอบวิจารณ์ และดูถูกผู้อื่น
• ชอบเอาเปรียบผู้อื่นแม้ในเรื่องเล็ก ๆ น้อย ๆ 
• มักมองข้ามความรู้สึก และความต้องการของผู้อื่น
• อิจฉาผู้อื่น ในขณะที่คิดว่าผู้อื่นอิจฉาตนเอง
• ไขว่คว้าทุกสิ่งอย่างที่ดี ไม่ว่าจะเป็นรถ บ้าน การไปเที่ยว
• ชอบบันดาลโทสะกับพนักงาน หรือเพื่อนร่วมงาน
• จัดการความเครียด และการเปลี่ยนแปลงไม่ค่อยได้

โดยภายนอกของ Narcissist อาจเต็มไปด้วยเสน่ห์ และไม่ได้แสดงความหลงตัวเองออกมาอย่างเด่นชัด แต่หากรู้จักกันไปนาน ๆ จะรู้สึกว่าบุคคลผู้นี้ไม่ได้จริงใจ และอาจหาวิถีทางอ้อม ๆ ในการชักจูงเรา หรือทำให้เขากดเรา ทำให้รู้สึกไม่ดี

สาเหตุการเป็น Narcissist

แน่นอนว่าเราอาจไม่สามารถเจาะจงไปที่เพียงสาเหตุเดียวที่ทำให้คน ๆ หนึ่งเป็นโรคหลงตัวเองได้ โดยสามารถเกิดจากทั้ง 3 ปัจจัย ได้แก่

สภาพแวดล้อม : การเลี้ยงดูมีส่วนเกี่ยวข้องอย่างมาก เช่นการเลี้ยงแบบประคบประหงม ตามใจมากเกินไป ไปจนถึงการส่งสัญญาณผิด ๆ ให้เด็กเล็กในช่วงกำลังพัฒนา อาจทำให้แง่มุมที่เขา หรือเธอมีต่อตนเองบิดเบี้ยวได้

พันธุกรรม : งานวิจัยระบุว่าผู้ชายมีโอกาสเป็น Narcissist มากกว่าผู้หญิง และหากมีเครือญาติที่เป็น Personality Disorder ลูกหลานก็มีโอกาสเป็นสูงกว่าบุคคลทั่วไป

ประสาทชีววิทยา : มีงานวิจัยระบุว่าผู้ที่เป็นโรคหลงตัวเอง จะมีคลื่นสมองฝั่งซ้ายที่บกพร่อง โดยเฉพาะในส่วน anterior insula ที่ควบคุมด้านอารมณ์ ความเห็นอกเห็นใจ 

แบบทดสอบว่าคุณเป็น Narcissist หรือไม่ ? 

ตอบให้ครบทุกข้อด้วยความสัตย์จริง ใช้ระบบบวกคะแนนตามคำตอบของคุณ

เห็นด้วยอย่างยิ่ง +2 คะแนน
เห็นด้วย +1 คะแนน
กลาง ๆ 0 คะแนน
ไม่เห็นด้วย -1 คะแนน
ไม่เห็นด้วยอย่างยิ่ง -2 คะแนน

1. ฉันสามารถชักจูงคนได้อย่างง่ายดาย

a) เห็นด้วยอย่างยิ่ง
b) เห็นด้วย
c) กลาง ๆ 
d) ไม่เห็นด้วย
e) ไม่เห็นด้วยอย่างยิ่ง

2. ฉันมักจินตนาการถึงอำนาจและอิทธิพล ที่ตัวฉันจะได้รับ

a) เห็นด้วยอย่างยิ่ง
b) เห็นด้วย
c) กลาง ๆ 
d) ไม่เห็นด้วย
e) ไม่เห็นด้วยอย่างยิ่ง

3. ฉันอยากให้ผู้อื่นยกย่องและสนใจตนเอง

a) เห็นด้วยอย่างยิ่ง
b) เห็นด้วย
c) กลาง ๆ 
d) ไม่เห็นด้วย
e) ไม่เห็นด้วยอย่างยิ่ง

4. ฉันเชื่อว่าฉันเป็นคนพิเศษ เช่นเดียวกับคนรอบตัวของฉันด้วย

a) เห็นด้วยอย่างยิ่ง
b) เห็นด้วย
c) กลาง ๆ 
d) ไม่เห็นด้วย
e) ไม่เห็นด้วยอย่างยิ่ง

5. ฉันมักใช้งานผู้อื่น เพื่อทำให้ตนเองประสบความสำเร็จ

a) เห็นด้วยอย่างยิ่ง
b) เห็นด้วย
c) กลาง ๆ 
d) ไม่เห็นด้วย
e) ไม่เห็นด้วยอย่างยิ่ง

6. ผู้อื่นสมควรปฏิบัติกับฉันในแบบที่พิเศษกว่าผู้อื่น

a) เห็นด้วยอย่างยิ่ง
b) เห็นด้วย
c) กลาง ๆ 
d) ไม่เห็นด้วย
e) ไม่เห็นด้วยอย่างยิ่ง

7. เวลาผู้อื่นแสดงความรู้สึกต่าง ๆ ฉันมักจะไม่ค่อยเข้าใจ และไม่ได้มีความรู้สึกร่วมกับคนอื่น

a) เห็นด้วยอย่างยิ่ง
b) เห็นด้วย
c) กลาง ๆ 
d) ไม่เห็นด้วย
e) ไม่เห็นด้วยอย่างยิ่ง

8. ชั้นมักพูดเว่อร์เกินจริงทุกครั้งที่พูดถึงความสำเร็จของตนเอง

a) เห็นด้วยอย่างยิ่ง
b) เห็นด้วย
c) กลาง ๆ 
d) ไม่เห็นด้วย
e) ไม่เห็นด้วยอย่างยิ่ง

9. ชั้นรับมือกับความเครียดและความเปลี่ยนแปลงไม่ดีเลย

a) เห็นด้วยอย่างยิ่ง
b) เห็นด้วย
c) กลาง ๆ 
d) ไม่เห็นด้วย
e) ไม่เห็นด้วยอย่างยิ่ง

10. ฉันมักคิดว่าคนอื่นอิจฉาฉันอยู่ตลอดเวลา

a) เห็นด้วยอย่างยิ่ง
b) เห็นด้วย
c) กลาง ๆ 
d) ไม่เห็นด้วย
e) ไม่เห็นด้วยอย่างยิ่ง

ผลลัพธิ์

• 16-20 คะแนน : มีแนวโน้ม Narcissist ที่แข็งแกร่ง
• 11-15 คะแนน : มีแนวโน้ม Narcissist ปานกลาง
• 6-10 คะแนน : มีแนวโน้ม Narcissist ที่อ่อนบาง
• 1-5 คะแนน : มีแนวโน้ม Narcissist อย่างน้อย
• 5-0 คะแนน : มีแนวโน้ม Narcissist ที่ต่ำมาก

การรักษาของผู้ที่มีอาการ Narcissist

สำหรับโรคหลงตัวเอง ก้าวแรกของการรักษาที่สำคัญยิ่งคือ การตระหนักรู้ ว่าตนเองมีความหลงตัวเอง และมีมุมมองเกี่ยวกับตนเอง และคนรอบข้างที่บิดเบี้ยว โดยครั้นเข้ามารักษาแล้ว จะไม่สามารถแก้อาการได้ภายในชั่วข้ามคืน ต้องอาศัยเวลาปรับความเข้าใจ พูดคุยกับคุณหมอเยอะ ๆ บำบัดเดี่ยว และบำบัดกลุ่ม โดยประเด็นหลัก ๆ ที่นักบำบัดจะพยายามทำคือ

• การตอบรับ และรักษาความสัมพันธ์กับเพื่อน ๆ และครอบครัว
• การโอบรับคำวิจารณ์ ติชม และความผิดพลาด
• เข้าใจ และเท่าทัน อารมณ์ ความรู้สึกของตนเอง
• ตระหนักว่าความคิด เป้าหมาย หรือแผนการไหน สามารถปฏิบัติได้จริง หรืออันไหนเกินจริง และมีความสุขกับสิ่งที่ตนเองมีอยู่

การรับมือกับบุคคลที่เป็น Narcissist

อีกหนึ่งปัญหาที่ยากมาก ๆ คือหากกรณีที่เราต้องทำงาน หรือใช้ชีวิตอยู่คู่กับคนที่มีอาการเป็นโรคหลงตัวเองเรื้อรัง เราจะใช้อยู่ร่วมกับเขาได้อย่างไรโดยที่ไม่ทำให้ตนเองเป็นทุกข์ และเกิดความรู้สึกสุดแสน toxic 

สร้างความมั่นใจให้กับตนเอง : การรับมือกับ Narcissist อันดับแรกคือเราจะต้องแข็งแกร่งทางด้านจิตใจเสียก่อน สร้างความมั่นใจจากภายในให้กับตนเอง self-esteem ต้องเยอะ จะได้มั่นใจว่าจะไม่โดยผู้ใดกดขี่ และมีจุดยืนที่มั่นคงอยู่ตลอดเวลา

ไม่รับคำสัญญา แต่วัดกันที่การกระทำจริง ๆ : Narcissist มีความสามารถในการพูด ให้คำสัญญาไปก่อนโดยสุดท้ายแล้วอาจจะทำไม่ได้ หรือเป็นเพียงคำพูด คำเคลมเกินจริง ฉะนั้นอย่ารับเพียงแค่คำพูด ให้เขา หรือเธอพิสูจน์กันที่การกระทำจริงไปเลย

เห็นใจ แต่ไม่ตามใจ : ไม่ควรให้ท้ายคนที่เป็น Narcissist มากเกินไป แต่ก็ยังสามารถแสดงความเห็นอกเห็นใจ และเป็นห่วงเป็นใยในฐานะคนรู้จัก โดยที่ไม่สนับสนุนให้เขา หรือเธอเชื่อแบบผิด ๆ ต่อไป

รู้ว่าควรหยุดเมื่อไหร่ : ครั้นความสัมพันธ์กับคน Narcissist มีความเป็นพิษมากเกินไป ก็รู้ที่จะหยุด และถอยออกมา และไม่โทษตนเองว่าเป็นผู้ที่ทำให้ความสัมพันธ์จบลง

เมื่อรู้จักสภาวะ Narcissist แล้ว ไม่ว่าคุณกำลังคิดว่าตนเองเป็น หรือกำลังต้องรับมือกับคนเป็นโรคหลงตัวเอง ก็อย่าเพิ่งถอดใจ ดูแลสุขภาพใจขแล้ว อย่าลืมดูแลสุขภาพร่างกายของเรา แรบบิท แคร์ จึงอยากแนะนำ ประกันสุขภาพ จากสถาบันการเงินชื่อดัง สนใจ คลิกเลย