บริจาคร่างกาย บริจาคอวัยวะ ทำได้ที่ไหน? ดำเนินการอย่างไร?

ชีวิตคนเรา แม้จะดับสูญตายจาก ทิ้งเหลือไว้เพียงร่างเนื้อกายหยาบ ก็ยังสามารถสร้างประโยชน์ได้ ในรูปแบบของการบริจาคร่างกาย บริจาคอวัยวะ เพื่อเป็นมหากุศลครั้งสุดท้าย เพราะชีวิตไม่เที่ยง ร่างกายไม่จีรัง วัยไหนก็สามารถบริจาคร่างกายไว้ก่อน เผื่อถึงเคราะห์คราวอันสมควร เราจะได้ทำให้ร่างกายที่เราเคยรัก เคยหวงแหน มีประโยชน์ ต่อชีวิตผู้อื่นได้เป็นครั้งสุดท้าย

บริจาคร่างกาย กับบริจาคอวัยวะ แตกต่างกันอย่างไร ?

ก่อนอื่นสิ่งที่ทุกคนจะต้องเข้าใจก็คือความแตกต่างระหว่างการบริจาคร่างกาย และการบริจาคอวัยวะ ซึ่งสำคัญมาก ๆ และต้องรับรู้ก่อน เพราะการบริจาคเฉพาะอวัยวะ จะมีข้อจำกัดมากกว่าการบริจาคร่างกายทั่วไป ฉะนั้นหากผู้ที่ต้องการบริจาคเฉพาะอวัยวะที่เฉพาะเจาะจงอาจจะต้องมีข้อกำหนดที่ชัดเจน และมีเงื่อนไขที่ละเอียดกว่า

บริจาคร่างกาย คือ? 

บริจาคร่างกาย คือการอุทิศร่างกายทั้งหมดของคุณ ให้นักศึกษาได้ใช้เป็นสื่อการศึกษา หรือที่เรียกกันว่า ‘อาจารย์ใหญ่’ ซึ่งการบริจาคร่างกาย นอกจากจะได้เป็นร่างให้นิสิตแพทย์ แพทย์เฉพาะทาง และแพทย์ประจำบ้าน ได้ฝึกผ่าตัด หัตถการ ยังสามารถนำเนื้อเยื่อไปทำงานวิจัย และโครงกระดูกยังสามารถนำไปศึกษาต่อได้ในเชิงโครงสร้างอีกด้วย

บริจาคอวัยวะ คือ?  

คือการบริจาคเพียงอวัยวะเฉพาะส่วน เพื่อที่จะนำไปปลูกถ่ายให้กับผู้ป่วยระยะสุดท้าย หรือผู้ป่วยที่มีภาวะอวัยวะล้มเหลว ฉะนั้นจะสามารถทำได้ในกรณีที่อวัยวะนั้นยังสามารถใช้งานได้ และมีความสมบูรณ์ จึงต้องตรวจสอบค่อนข้างเยอะ ก่อนที่จะนำอวัยวะมาปลูกถ่ายกับผู้ป่วยได้จริง

สรุปความแตกต่างเบื้องต้น บริจาคร่างกาย และบริจาคอวัยวะ

บริจาคอวัยวะ อะไรได้บ้าง?

อวัยวะชิ้นใหญ่ที่สามารถบริจาคได้คือ : ไต 2 ข้าง, ปอด 2 ข้าง, หัวใจ, ตับ, ตับอ่อน 

เนื้อเยื่อที่ปลูกถ่ายได้ คือ : ลิ้นหัวใจ, หลอดเลือด, ผิวหนัง, กระดูก, เส้นเอ็น, กระจกตา

เงื่อนไข บริจาคอวัยวะ

• อายุไม่เกิน 65 ปี*
• เสียชีวิตจากภาวะสมองตาย*
• ปราศจากโรคติดเชื้อ และโรคมะเร็ง*
• ไม่เป็นโรคเรื้อรัง เช่น เบาหวาน, หัวใจ, โรคไต, ความดันโลหิตสูง, โรคตับ และไม่ติดสุรา*
• อวัยวะที่จะบริจาคต้องทำงานได้ดี*
• ปราศจากเชื้อที่ถ่ายทอดทางการปลูกถ่ายอวัยวะ เช่น ไวรัสตับอักเสบชนิดบี, ไวรัสเอดส์ ฯลฯ*
• ควรแจ้งเรื่องการบริจาคให้บุคคลในครอบครัวหรือญาติรับทราบด้วย*

*เงื่อนไขการบริจาคอวัยวะอ้างอิงจากสภากาชาดไทย

ทำไมอวัยวะจึงขาดแคลน

เนื่องจากเงื่อนไขค่อนข้างยาก โดยเฉพาะเงื่อนไขที่ว่าผู้ตายจะต้องเสียชีวิตจากภาวะสมองตาย โดยสมองมีหน้าที่ควบคุมอวัยวะทุกส่วนในร่างกาย ฉะนั้นภาวะสมองตายก็คือเท่ากับเสียชีวิตแล้วนั้นเอง ซึ่งภาวะสมองตายในแต่ละประเทศก็จะมีความหมายไม่เหมือนกัน อย่างในประเทศไทยจะถือว่าหากก้านสมองตาย ก็คือสมองตายและถือว่าบุคคลนั้นเสียชีวิตแล้ว ซึ่งสามารถเกิดจากหลากหลายสาเหตุ เช่นอุบัติเหตุได้รับความกระทบกระเทือนบริเวณสมอง เนื้องอกในสมอง ติดเชื้อในสมอง หรือความดันในสมอง

โดยกรมสุขภาพของสหรัฐอเมริการะบุ การเสียชีวิตจากภาวะสมองตาย เกิดขึ้นเพียง 2% ของการเสียชีวิตทั้งหมด เพราะการเสียชีวิตส่วนมากมักมีต้นเหตุมาจากส่วนอื่น เช่นการเสียเลือดมาก มะเร็งในส่วนอื่นของร่างกาย แล้วจึงค่อยนำไปสู่ภาวะสมองตายในภายหลัง ฉะนั้นผู้ที่เสียชีวิตจากภาวะสมองตาย โดยที่อวัยวะอื่นยังสมบูรณ์ และผ่านทุกเงื่อนไข พร้อมหน่วยแพทย์สามารถเข้าถึงได้ทันท่วงที จึงมีค่อนข้างน้อย

เงื่อนไข บริจาคตา

• ผู้ที่มีอายุตั้งแต่ 2 ปีขึ้นไป*
• ปราศจากเชื้อที่มีการถ่ายทอดทางการปลูกถ่ายกระจกตา เช่น ไวรัสเอดส์ ไวรัสตับอักเสบ บี ซี เป็นต้น*

โดยผู้ที่มีสายตาสั้น สายตายาว สายตาเอียง ผู้ที่ผ่านการทำเลสิค หรือเคยผ่าตัดต้อกระจก สามารถบริจาคดวงตาได้ ไม่มีปัญหา*

*อ้างอิงจากศูนย์ดวงตาสภากาชาดไทย

เงื่อนไข บริจาคร่างกาย

• อายุไม่ต่ำกว่า 20 ปี และไม่เกิน 80 ปี*
• ไม่เป็นโรคติดต่อ เช่นโรคเอดส์ วัณโรค และโรคเรื้อน โรคไวรัสตับอักเสบบี และโรคติดต่อร้ายแรงอื่น ๆ*
• ไม่เป็นผู้พิการทางร่างกายจนไม่เหมาะสมแก่การศึกษา เช่น แขน ขาขาด หรือพิการแต่กำเนิดทำให้ร่างกายผิดรูป*
• บริจาคร่างกายเมื่อเสียชีวิตโดยร่างนั้นจะต้องไม่เกี่ยวพันกับคดีความใด ๆ

*อ้างอิงจากมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ

บริจาคร่างกาย บริจาคอวัยวะ บริจาคดวงตาได้ที่ไหนบ้าง?

สามารถบริจาคได้โดยการติดต่อโรงพยาบาลรัฐบาล หรือเอกชนขนาดใหญ่ เช่นโรงพยาบาลจุฬาฯ โรงพยาบาลธรรมศาสตร์ โรงพยาบาลศรีนครินทร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี และอื่น ๆ อีกมากมาย หากแต่วิธีการบริจาคร่างการ ที่ง่ายที่สุด คือการบริจาคกับโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย เพราะสามารถทำได้ถึง 3 วิธีแล้วแต่ความสะดวก สามารถบริจาคร่างกาย และบริจาคดวงตาพร้อม ๆ กัน

วิธีลงชื่อ บริจาคร่างกาย ออนไลน์

บริจาคร่างกาย กับสภากาชาดไทย สามารถลงทะเบียออนไลน์ได้ทั้งหมด โดยวิธีการลงทะเบียนออนไลน์ จะแบ่งออกเป็น บริจาคอวัยวะบริจาคร่างกาย และบริจาคดวงตา ซึ่งสามารถ สามารถกรอกข้อมูล ชื่อ บัตรประชาชน ที่อยู่บ้านได้เลย โดยจะสามารถเลือกได้ว่าจะรับบัตรรึเปล่า หากรับทางสภากาชาดจะพิจารณาและติดต่อกลับมาพร้อมส่งบัตรแข็งกลับมาให้ทางไปรษณีย์

• ลงชื่อ บริจาคร่างกายออนไลน์ : https://anatomydonate.kcmh.or.th/anatomy
• ลงชื่อ บริจาคอวัยวะออนไลน์ : https://www.organdonate.in.th/auth/login_register
• (กรณีนี้จะต้องแจ้ง และได้รับคำยินยอมจากทายาท 1-3 ท่านด้วย) 
• ลงชื่อ บริจาคดวงตาออนไลน์ : https://ebis.redcross.or.th/Register.aspx

นอกจากนั้นหากอยากลงทะเบียนบริจาคร่างกายออนไลน์กับโรงพยาบาลโดยตรง ก็สามารถทำได้ ทั้งบริจาคร่างกายออนไลน์ ศิริราช และ บริจาคร่างกายออนไลน์ จุฬาฯ ซึ่งการบริจาคร่างกาย ศิริราช และจุฬาฯ สามารถทำได้ทั้งออนไลน์ และ ออฟไลน์เช่นกัน

วิธีลงชื่อ บริจาคร่างกาย ณ สภากาชาดไทย

สามารถไปลงชื่อบริจาคร่างกาย ได้เลยที่สภากาชาด ณ อาคารเทิดพระเกียรติสมเด็จพระญาณสังวร ถนนอังรีดูนังต์ ซึ่งสามารถขึ้นไปชั้น 5 เพื่อทำเรื่องบริจาคร่างกาย และ ต่อด้วยชั้นที่ 7 เพื่อทำเรื่องบริจาคดวงตา

สิ่งที่ต้องเตรียมมีเพียงอย่างเดียว นั่นก็คือ บัตรประชาชนตัวจริง ใช้เวลาทำเรื่องบริจาคร่างกาย บริจาคดวงตา รวมกันประมาณ 45 นาที ถึง 1 ชั่วโมง (กรณีคนไม่เยอะ) และได้บัตรออกมาเก็บไว้เลยทันที

สภากาชาดไทย เดินทางอย่างไร?

• MRT สามย่าน ออกทางออกเดียวกับจามจุรีสแควร์ เดินเลียบถนนพระราม 4 ประมาณ 6 นาทีถึงสภากาชาดไทย
• BTS ศาลาแดง เดินมาทางซอยธานิยะ และข้ามฝั่ง เลี้ยวเข้าถนนอังรีดูนัง ใช้เวลาประมาณ 10 นาทีถึงสภากาชาดไทย

สิ่งที่ผู้บริจาคร่างกาย ไม่ควรมองข้าม

• คุยกับที่บ้านให้ทราบเจตจำนงของเราในการบริจาคร่างกาย อย่างชัดเจน

มีการระบุก่อนที่จะทำการบริจาคร่างกายเมื่อเสียชีวิตทุกกรณีว่า ‘ทายาทมีสิทธิ์ไม่มอบศพให้กับโรงพยาบาลได้โดยไม่ต้องแจ้งศูนย์รับร่างฯ โดยไม่มีความผิดทางกฎหมาย’ ซึ่งเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นบ่อยมาก ๆ หากผู้เสียชีวิตไม่ได้บอกกับทายาทอย่างเป็นรูปธรรม สุดท้ายแล้วทายาทจะปฎิเสธการบริจาคร่างกายเมื่อเสียชีวิต ด้วยสาเหตุของความเชื่อส่วนบุคคล ความไม่สะดวกสบาย หรือใด ๆ ก็ตาม ฉะนั้นจึงเป็นสิ่งที่สำคัญอย่างมาก หลังจากลงทะเบียน บริจาคใด ๆ ต้องแจ้งกับที่บ้าน ทายาทให้เข้าใจร่วมกัน 

• ทายาทจะต้องรู้วิธีการดำเนินการด้วย

เมื่อญาติทราบถึงความต้องการของผู้ตายในการบริจาคร่างกายเมื่อเสียชีวิต ควรโทรหาสภากาชาดไทยทันทีหลังผู้บริจาคเสียชีวิต โดยแจ้งได้ที่ โทร. 1666 หรือ 0-2256-4045-6 เพื่อให้แพทย์ผู้เชี่ยวชาญสามารถปฎิบัติการได้ทันท่วงที

• ต้องการทำศพตามความเชื่อทางศาสนา

หากต้องการร่างในการทำพิธีทางศาสนาสำหรับครอบครัว อาจเลือกการบริจาคเฉพาะอวัยวะ หรือบริจาคดวงตา เพราะหากบริจาคร่างกาย หลังจากเป็นอาจารย์ใหญ่ ร่างจะถูกประกอบพิธีโดยทางโรงพยาบาลเลย หากแต่บริจาคเฉพาะส่วนอวัยวะ ยังสามารถนำร่างกลับมาประกอบพิธีศาสนาตามศรัทธาของครอบครัวได้

บริจาคร่างกาย บริจาคอวัยวะ บริจาคดวงตา ได้บุญอย่างไร?

อ้างอิงจากพระคุณเจ้าพระธรรมปิฎก (ป.อ.ปยุตฺโต) ที่ได้เขียนหนังสือคัดย่อเกี่ยวกับพระพุทธศาสนากับการบริจาคร่างกาย โดยได้กล่าวไว้อย่างชัดเจนว่าการบริจาคร่างกายเมื่อเสียชีวิต ไม่มีความผิดทางศาสนาพุทธอย่างแน่นอน ในทางกลับกัน จะถือว่าเป็นการบำเพ็ญทานในขั้น “ทานระดับรอง” และ “ทานปรมัตถบารมี” ซึ่งเป็นการบริจาคชีวิตเพื่อช่วยเหลือผู้อื่น หรือเพื่อรักษาธรรม จึงถือว่าเป็นบุญอย่างแน่นอน

ซึ่งผลบุญจากการบริจาคอวัยวะ ผู้ที่ได้บุญ คือผู้บริจาคร่างกายเมื่อเสียชีวิต นอกจากนั้นจะสามารถเป็นบุญต่อเนื่องยาวต่อไปได้ เพราะผู้ที่ได้รับอวัยวะ สามารถนำชีวิตของตนไปบำเพ็ญบุญต่อ ซึ่งส่วนบุญเหล่านั้นจะส่งต่อมาถึงเราผู้เป็นผู้บริจาคอวัยวะนั้น ๆ หรือผู้บริจาคที่ได้ทำประโยชน์ ต่อยอดวิชาให้เหล่านักศึกษาได้ค้นคว้าต่อไปในภายภาคหน้า

สุดท้ายนี้ แรบบิท แคร์ อยากให้ทุกท่านคิดกับเรื่องของการตายจาก เป็นเรื่องปกติ และสิ่งสำคัญคือรับจะรับมือกับการสูญสิ้นอย่างไรให้สง่างาม และสมศักดิ์ศรีที่สุด หนึ่งในนั้นก็คือการบริจาคร่างกายเมื่อเสียชีวิต ซึ่งนอกเหนือจากร่างกายของเรา อีกสิ่งที่ต้องใส่ใจคือทรัพย์สินของเรา ซึ่งบัตรเครดิต แรบบิท แคร์ โอนแต้ม โอนพอยต์ ทำบุญให้กับวัด ช่วยเหลือสังคมได้

เปรียบเทียบบัตรเครดิตที่ใช่ สมัครเลย!

เงินเดือนของคุณ

ไลฟ์สไตล์

สามารถเลือกได้มากกว่า 1 ข้อ

เด็กจบใหม่ รักการท่องเที่ยว รักการช้อปปิ้ง รักความหรูหรา รักสุขภาพ รักการกิน

เริ่ม

กองบรรณาธิการ

ทีมกองบรรณาธิการ กลุ่มนักเขียนผู้มีประสบการณ์ด้านรถยนต์ การเงิน และประกันภัย ของ แรบบิท แคร์ ที่เปิดดำเนินการมาแล้วมากกว่า 10 ปี