ทำความรู้จัก! การเขียนแผนธุรกิจ มีวิธีการเขียนแผนธุรกิจอย่างไร ให้ธุรกิจในฝันเกิดขึ้้นได้จริง

ยุคนี้มีสตาร์ทอัพหน้าใหม่เกิดขึ้นมาในวงการธุรกิจมากขึ้น และแน่นอนว่าก่อนจะสำเร็จในการทำธุรกิจ เหล่านักธุรกิจทุก ๆ คน ก็จะต้องมีการเขียนแผนธุรกิจ เพื่อกำหนดเค้าโครงหน้าตาธุรกิจที่ต้องการจะทำกันก่อน การเขียนแผนธุรกิจ คืออะไร? สำคัญอย่างไร? เขียนอย่างไร? หาคำตอบที่แรบบิท แคร์

การเขียนแผนธุรกิจ (Business Plan) คือ กระบวนการสร้างเอกสารหรือแผนที่บรรยายถึงวิสัยทัศน์, วัตถุประสงค์, และแนวทางที่เฉพาะเจาะจงในการดำเนินธุรกิจ รวมถึงรายละเอียดของสินค้าหรือบริการ, ตลาดเป้าหมาย, กลยุทธ์การตลาด, โครงสร้างการจัดการ, และการวางแผนการเงินเพื่อที่จะเขียนแผนธุรกิจที่ดีและมีประสิทธิภาพ คุณต้องวิเคราะห์และทำความเข้าใจในสภาพแวดล้อมทางธุรกิจ, ซึ่งรวมถึงลูกค้าเป้าหมาย, คู่แข่ง, และแนวโน้มทางตลาด

ความสำคัญของการเขียนแผนธุรกิจ

• ช่วยให้คุณมีวิสัยทัศน์ที่ชัดเจนและสามารถคาดการณ์ปัญหาที่อาจเกิดขึ้นได้
• ช่วยให้คุณสามารถระบุเป้าหมายและวัดผลการบรรลุเป้าหมายของคุณ
• เป็นเครื่องมือในการหาทุนหรือสนับสนุนจากนักลงทุน, ธนาคาร, หรือผู้ให้เช่า
• ช่วยให้คุณสามารถจัดการธุรกิจของคุณอย่างมีประสิทธิภาพและมีผลลัพธ์ที่ดี
  
  

เพียงแค่เขียนแผนธุรกิจไม่เพียงพอ คุณยังต้องมีการปรับปรุงและปรับเปลี่ยนแผนธุรกิจของคุณเป็นประจำเพื่อให้ตรงกับความเปลี่ยนแปลงในสภาพแวดล้อมทางธุรกิจ ไม่ว่าจะเป็นการเปลี่ยนแปลงในทรัพยากรของธุรกิจ, ความต้องการของลูกค้า, การเข้ามาของคู่แข่งใหม่, หรือแนวโน้มและเทคโนโลยีใหม่ๆ ที่มีผลต่อธุรกิจของคุณ ความสำคัญอีกอย่างหนึ่งของการเขียนแผนธุรกิจ คือ ให้สามารถสื่อสารแผนของคุณได้ในทางที่ชัดเจนและเข้าใจง่าย เพราะแผนธุรกิจที่ดีจะต้องสามารถทำให้คุณหรือคนอื่นที่อ่านมันเข้าใจถึงวิธีที่คุณจะบรรลุเป้าหมายธุรกิจของคุณได้ นอกจากนี้ การเขียนแผนธุรกิจจะเป็นการแสดงถึงความจริงจังและความตั้งใจของคุณในการทำธุรกิจ ซึ่งจะช่วยให้คุณและคู่ค้า ลูกค้า หรือนักลงทุนของคุณมีความมั่นใจในธุรกิจที่คุณกำลังจะทำหรือกำลังทำด้วย

การเขียนแผนธุรกิจเป็นกระบวนการที่สำคัญสำหรับทุกธุรกิจ ไม่ว่าจะเป็นธุรกิจใหม่หรือธุรกิจที่มีอยู่แล้ว โดยมีจุดประสงค์หลักคือ ช่วยให้เราเข้าใจประเด็นสำคัญในธุรกิจและวางแผนการดำเนินงานไปในอนาคต ซึ่งวัตถุประสงค์ของส่วนต่าง ๆ ในแผนธุรกิจประกอบไปด้วยแผนการขายและการตลาด ที่เป็นหัวใจสำคัญในการดึงดูดลูกค้าและสร้างรายได้ให้กับธุรกิจ, แผนการปฏิบัติการต่าง ๆ เช่น การจัดซื้อวัตถุดิบ การจัดส่งสินค้า เป็นต้น การมีแผนการปฏิบัติการที่ชัดเจนจะเป็นส่วนหนึ่งที่ทำให้ธุรกิจของคุณได้เปรียบคู่แข่ง และสุดท้ายแผนการเงิน ที่จะเป็นตัวบ่งบอกว่าธุรกิจของคุณนั้นจะสามารถทำกำไรได้มากน้อยแค่ไหนและต้องทำอย่างไรเพื่อเป็นการเพิ่มสภาพคล่องทางการเงินทั้งในระยะสั้นและระยะยาว และต่อไปนี้คือขั้นตอนที่แนะนำที่ควรจะมีในการเขียนแผนธุรกิจ

• สรุปธุรกิจ (Executive Summary) : สรุปทุกอย่างที่สำคัญในแผนธุรกิจของคุณ ซึ่งควรรวมถึงวิสัยทัศน์ของธุรกิจ, วัตถุประสงค์, รูปแบบธุรกิจ, ผลิตภัณฑ์หรือบริการ, และกลยุทธ์ทางธุรกิจ
• รายละเอียดธุรกิจ (Company Description) : ให้รายละเอียดเกี่ยวกับธุรกิจของคุณ, มีจุดเด่นอย่างไร, ตลาดเป้าหมายคืออะไร, และแสดงว่าธุรกิจของคุณมีความแตกต่างจากคู่แข่งอย่างไร
• การวิเคราะห์ตลาด (Market Analysis) : ให้รายละเอียดเกี่ยวกับตลาดที่คุณกำลังเป้าหมาย, รวมถึงข้อมูลทั่วไปเกี่ยวกับตลาด, ข้อมูลเกี่ยวกับคู่แข่ง, และข้อมูลเกี่ยวกับลูกค้าเป้าหมาย
• องค์กรและการจัดการ (Organization and Management) : อธิบายโครงสร้างองค์กรของคุณ, สมาชิกในทีมบริหาร, และวิธีการบริหารจัดการธุรกิจ นอกจากนี้ยังควรระบุภาระกิจหรือหน้าที่ของแต่ละบุคคลหรือหน่วยงาน สำหรับธุรกิจที่มีผู้ร่วมลงทุน, ควรระบุส่วนแบ่งหุ้นและสิทธิในการตัดสินใจ
• ผลิตภัณฑ์หรือบริการ (Products or Services) : อธิบายเกี่ยวกับสินค้าหรือบริการที่คุณขาย รวมถึงข้อดีเปรียบเทียบกับผู้แข่งขัน สิ่งที่ลูกค้าจะได้รับจากสินค้าหรือบริการของคุณ และวิธีที่สินค้าหรือบริการของคุณสร้างรายได้ รวมไปถึงการสร้าง Business Idea ใหม่ ๆ ให้กับผลิตภัณฑ์หรือบริการ ที่มีแนวคิดใหม่หรือมีการปรับปรุงเปลี่ยนแปลงบางอย่างในตัวผลิตภัณฑ์เดิม จากการทำการวิจัยทางการตลาด รับฟังข้อเสนอแนะคำแนะนำจากผู้บริโภค เพื่อให้การเปลี่ยนแปลงดังกล่าวเป็นที่น่าพึงพอใจต่อผู้บริโภคมากขึ้น หรืออาจเป็นผลิตภัณฑ์เดิมที่นำเสนอในตลาดใหม่
• กลยุทธ์การตลาดและการขาย (Marketing and Sales Strategy) : อธิบายวิธีที่คุณจะทำให้ธุรกิจของคุณรู้จักและขายสินค้าหรือบริการให้กับลูกค้า นี่ควรรวมถึงกลยุทธ์การตลาด, กลยุทธ์การขาย, และกลยุทธ์การบริการลูกค้า
• การวางแผนการเงิน (Financial Projections) : ให้รายละเอียดเกี่ยวกับการคาดการณ์การเงินในอนาคตของธุรกิจ รวมถึงการคาดการณ์รายได้, ค่าใช้จ่าย, และกำไร
• การคาดการณ์การเงิน (Financial Projections) : ระบุการคาดการณ์การเงินของคุณในอนาคต อาจรวมถึงงบกำไรขาดทุน (Profit and Loss Statement), งบกระแสเงินสด (Cash Flow Statement), และงบแสดงฐานะการเงิน (Balance Sheet) สำหรับ 3-5 ปีข้างหน้า
• สรุปและการขอข้อมูลเพิ่มเติม (Appendix) : สุดท้ายนี้เป็นส่วนที่คุณสามารถใส่ข้อมูลเพิ่มเติมที่ไม่ได้รวมอยู่ในส่วนอื่นๆ ของแผนธุรกิจ อาจรวมถึงเอกสารสนับสนุน, แผนภูมิ, หรือข้อมูลทางเทคนิคอื่นๆ
• แผนฉุกเฉิน (Emergency Plan) : การทำธุรกิจมักจะมีเหตุการณ์ที่ไม่สามารถควบคุมได้มาทำให้การดำเนินการตามแผนธุรกิจที่วางไว้ไม่ราบรื่น ดังนั้นแผนฉุกเฉินจึงเป็นอีกขั้นตอนที่สำคัญที่จำเป็นจะต้องเตรียมเอาไว้เพื่อรับมือ
  
  

และสำคัญที่สุด คุณต้องตรวจสอบและปรับแก้แผนธุรกิจของคุณอย่างสม่ำเสมอ เพื่อให้แน่ใจว่ามันยังคงเป็นที่ประสงค์และมีประโยชน์สำหรับธุรกิจของคุณ การเขียนแผนธุรกิจไม่ใช่งานที่เสร็จสิ้นในครั้งเดียว แต่เป็นกระบวนการที่ต้องดำเนินต่อไปตามการเปลี่ยนแปลงของตลาดและธุรกิจของคุณ

หากคุณในฐานะเจ้าของกิจการมีการวางแผนเขียนแผนธุรกิจก่อนดำเนินการจริงได้อย่างถูกต้อง ประโยชน์ที่คุณและธุรกิจของคุณจะได้รับ มีดังนี้

• ทำให้มองเห็นภาพรวมของธุรกิจ - หัวข้อนี้เป็นหนึ่งในองค์ประกอบที่เหนือกว่าทั้งหมด ไม่ว่าเป็นปัจจัยพื้นฐานเช่นวิธีการที่เราจะสามารถเพิ่มยอดขายหรือวิธีการที่เราจะสามารถแข่งขันกับผู้ประกอบการคู่แข่งได้ ภาพรวมของสิ่งต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นความต้องการของลูกค้า คู่แข่งในแต่ละช่องทาง หรือแม้แต่วิธีการทำงานและการลงทุนทางการเงิน สิ่งเหล่านี้ควรถูกพิจารณามาตั้งแต่เริ่มต้นธุรกิจและก่อนการลงทุน

• การจัดเรียงความสำคัญ - ข้อนี้เป็นสำคัญมากๆ สำหรับคนที่เพิ่งเริ่มธุรกิจใหม่ ฉันยอมรับว่าการเริ่มธุรกิจใหม่มีหลายสิ่งที่ต้องทำ และถ้าคนนั้นไม่มีประสบการณ์ก่อนหน้านี้ จะสูญเสียเวลาในการทดลองและผิดพลาด ภายในส่วนนี้ ถ้าคุณวางแผนในตอนแรกว่าช่องทางไหนจะเป็นช่องทางหลัก กลุ่มลูกค้าใดควรเป็นจุดความสนใจแรก หรือค่าใช้จ่ายใดที่สำคัญที่สุดสำหรับธุรกิจคุณ การตัดสินใจในภายหลังจะสามารถทำได้ง่ายมากขึ้น

• กำไรและการหมุนเงิน - สำหรับหลายคน, การจัดการเรื่องเงินคือหัวใจหลักของธุรกิจ. ธุรกิจแต่ละแห่งมีจำนวนลูกค้าและกำไรที่แตกต่างกัน. ดังนั้น, การสนใจในกำไรจะช่วยให้ธุรกิจวางแผนและดำเนินงานอย่างรอบคอบมากขึ้น. อย่างไรก็ตาม, ธุรกิจที่มีรายได้และกำไรเท่าเทียมกัน แต่บริหารจัดการเงินในการหมุนเงินได้ดีกว่า จะสามารถเติบโตได้เร็วกว่าธุรกิจอื่น

• การประเมินผลการดำเนินงาน - ถ้าเราต้องการให้ธุรกิจมีประสิทธิภาพ, เราต้องรู้วิธีการวัดผลและการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง. ด้วยเหตุนี้, แผนธุรกิจที่ดีส่วนใหญ่จะรวมค่าดัชนีความสำเร็จ (KPIs) โดยเช่น ยอดขายและกำไรพื้นฐาน, งบประมาณการตลาดในแต่ละช่วงเวลา, และจำนวนพนักงาน

• การพัฒนากลยุทธ์ - กลยุทธ์ที่ดีคือเมื่อเราสามารถวิเคราะห์เป้าหมายในมุมมองภาพรวมแล้วกำหนดแผนการดำเนินงานในรายละเอียด. ซึ่งเราจะไม่สามารถสร้างกลยุทธ์ที่ดีถ้าเราไม่ได้พิจารณาธุรกิจจากมุมมองที่หลากหลาย. เช่นที่ผมได้กล่าวมาแล้ว, ลูกค้าและการขายจะเป็นกลไกที่ส่งเสริมแผนธุรกิจ, การดำเนินงานจะมีบทบาทในการสนับสนุน, และการเงินจะเป็นเครื่องชี้วัดที่ช่วยระบุว่าธุรกิจสามารถทำงานได้ถึงขั้นไหน

ตัวอย่างสำหรับการเขียนแผนธุรกิจเกี่ยวกับร้านกาแฟ คุณสามารถเขียนแผนธุรกิจได้ ดังนี้

1. สรุปธุรกิจ

• ชื่อร้าน : "กาแฟอบอุ่น"
• ภารกิจ : ให้บริการกาแฟคุณภาพสูงสุดและบรรยากาศที่อบอุ่นเหมือนอยู่ที่บ้าน
• วิสัยทัศน์ : สร้างสถานที่ให้ความรู้สึกที่น่าสนใจและสร้างแรงบันดาลใจในการทำงานและสร้างสรรค์
  
  

2. รายละเอียดธุรกิจ (Company Description)

• กาแฟอบอุ่นจะเป็นร้านกาแฟที่รับซื้อกาแฟจากไร่กาแฟท้องถิ่น และบริการในบรรยากาศสบาย ๆ มีการส่งเสริมศิลปินท้องถิ่นจากเมล็ดกาแฟ
  
  

3. การวิเคราะห์ตลาด (Market Analysis)

• ตลาดเป้าหมาย : คนทำงานวัยรุ่นและวัยอื่น ๆ ที่ชื่นชอบกาแฟคุณภาพสูง
• การวิเคราะห์คู่แข่ง : ตลาดกาแฟเต็มไปด้วยคู่แข่ง แต่กาแฟอบอุ่นจะเน้นบริการที่ไม่เหมือนใคร ในบรรยากาศที่อบอุ่น สบาย ๆ พร้อมงานศิลปะจากศิลปินท้องถิ่นที่ใช้เมล็ดกาแฟจากร้านสร้างสรรค์ผลงาน
  
  

4. โครงสร้างการจัดการ (Organization and Management)

• ผู้ดำเนินการธุรกิจ : นาย A ซึ่งมีประสบการณ์ในวงการกาแฟมามากกว่า 10 ปี
• ทีมงาน : ทีมบาริสต้ามืออาชีพชนะการแข่งขันบาริสต้า และพนักงานบริการลูกค้าที่มีทักษะในการสื่อสารและการบริการ
  
  

5. บริการและสินค้า (Services or Products)

• บริการ : กาแฟคุณภาพสูง, เบเกอรี่, งานศิลปะ
• สินค้า : ยี่ห้อกาแฟท้องถิ่น, สินค้าที่ผลิตโดยชาวบ้านท้องถิ่น
  
  

6. กลยุทธ์การทำการตลาด (Marketing and Sales Strategy)

• กลยุทธ์การทำการตลาด : ส่งเสริมทางออนไลน์ผ่านโซเชียลมีเดีย รวมถึงการจัดงานกับศิลปินท้องถิ่น
• กลยุทธ์การขาย : สมาชิกสามารถเก็บแต้มสะสมและแลกรับของรางวัล
  
  

7. การวางแผนการเงิน (Financial Projections)

• รายได้เป้าหมายในปีแรก : 1,000,000 บาท
• รายจ่าย : ค่าเช่าสถานที่, ค่าวัตถุดิบ, ค่าจ้างพนักงาน
• กำไรเฉลี่ยที่คาดหวัง : 250,000 บาท
  
  

8. ขอระดมทุน (Funding Request)

• การขอระดมทุน : คำขอ 500,000 บาท สำหรับร้านกาแฟและอุปกรณ์, การสร้างแบรนด์, และเงินทุนหมุนเวียน
  
  

ข้อสำคัญที่สุดในการเขียนแผนธุรกิจ คือ ต้องมีแผนธุรกิจที่เข้าใจง่ายและชัดเจน ตรงกับวัตถุประสงค์ที่ตั้งใจสามารถทำให้เกิดขึ้นได้จริง

การทำธุรกิจนั้นในบางจังหวะของการดำเนินธุรกิจ อาจจำเป็นจะต้องมีการใช้เงินทุนเพิ่มเติม ซึ่งอาจจะเป็นการขยายธุรกิจ, การจัดการเงินสด, การซื้ออุปกรณ์, หรือการซื้อสินค้า สินเชื่อธุรกิจ จากแรบบิท แคร์ จึงเป็นทางเลือกที่ดีที่สามารถเป็นแนวทางในการหาเงินทุนสำหรับธุรกิจของคุณได้ ดังนี้

• เพิ่มโอกาสในการขยายธุรกิจ : ถ้าคุณต้องการขยายธุรกิจของคุณไม่ว่าจะเป็นการเปิดสาขาใหม่, ซื้ออุปกรณ์ใหม่, หรือเพิ่มจำนวนผลิตภัณฑ์หรือบริการ สินเชื่อธุรกิจจะสามารถช่วยให้คุณได้รับเงินทุนที่จำเป็นสำหรับการขยายธุรกิจได้
• เพิ่มเงินสดในธุรกิจ : การจัดการเงินสดเป็นสิ่งสำคัญสำหรับธุรกิจ โดยเฉพาะถ้าหากคุณต้องการจ่ายค่าจ้าง, จ่ายภาษี, หรือจ่ายค่าใช้จ่ายอื่น ๆ ในธุรกิจของคุณ สินเชื่อธุรกิจสามารถช่วยคุณจัดการเงินสดของคุณได้
• ลงทุนซื้ออุปกรณ์ : หากธุรกิจของคุณมีการใช้อุปกรณ์ในการดำเนินธุรกิจมานานแล้ว และต้องการจะซื้ออุปกรณ์ใหม่หรืออัปเกรดอุปกรณ์ที่มีอยู่ สินเชื่อธุรกิจสามารถช่วยคุณจัดสรรเงินทุนสำหรับการซื้ออุปกรณ์ได้
• เพิ่มสินค้าและสต็อก : ถ้าคุณต้องการสินค้าหรือสต็อกเพิ่มเติมสำหรับการขยายธุรกิจหรือตอบสนองต่อความต้องการของลูกค้า สินเชื่อธุรกิจสามารถช่วยให้คุณมีเงินทุนมากเพียงพอเพื่อใช่ในการเพิ่มสินค้าได้
  
  

เรียกได้ว่าระบบสินเชื่อธุรกิจนั้นมีข้อได้เปรียบสำหรับบุคคลที่ประกอบกิจการเป็นอย่างมาก แต่ในขณะเดียวกันก็อาจจะข้อจำกัดและความเสี่ยงอยู่บ้าง ดังนั้นการสมัครทำสินเชื่อธุรกิจที่ถูกต้องจึงควรขอรับคำปรึกษาจากเจ้าหน้าที่ผู้เชี่ยวชาญด้านสินเชื่อธุรกิจก่อนการตัดสินใจทุกครั้ง