ประเด็นศึกษาเกี่ยวกับ Fiscal Cliff คืออะไร

Fiscal Cliff คือ การมีภาวะสูญเสียแรงผลักดันทางเศรษฐกิจฉับพลันอย่างรุนแรง หรือภาษาไทยที่เรียกว่า หน้าผาทางการคลัง โดยที่ไม่มีมาตรการใดๆ จากรัฐบาลมารองรับปัญหานี้ ทำให้ไม่มีการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ หรือส่งผลให้ภาวะทางเศรษฐกิจถดถอยลงได้ Fiscal Cliff จึงเปรียบเสมือนการเดินมาถึงปลายหน้าผาที่ไม่มีอะไรกั้น และตกดิ่งลงมา ตัวอย่างสถานการณ์ที่เคยเกิดขึ้นที่ประเทษสหรัฐอเมริกาช่วงปี 2555 จากการสิ้นสุดมาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจทางการคลังของรัฐบาลกลาง ที่ใช้กันมาตั้งแต่สมัยประธานาธิปดี บุช (Bush tax cuts) ซึ่งก็คือการลดหย่อนภาษีต่างๆ เช่น ภาษีเงินได้ และ ภาษีมรดก นั่นเอง

เมื่อเรารู้จัก Fiscal Cliff คืออะไรไปแล้ว ทีนี้เรามาทำความเเข้าใจปัญหาของ Fiscal Cliff กันดีกว่า อันเนื่องมาจากปัญหาทางการเมือง ช่วงหัวเลี้ยวหัวต่อการเลือกตั้ง ส่งผลให้การตัดสินใจในการใช้นโยบายต่างๆ เกิดความล่าช้าขึ้น แถมนโยบายทางเศรษฐกิจของทั้งสองพรรคที่ลงสมัครนั้นแตกต่างกันอีกด้วย จนทำให้ United States Congress (รัฐสภาสหรัฐ) ไม่สามารถดำเนินมาตรการเพื่อช่วยแก้ปัญหา Fiscal Cliff

ผลกระทบที่เห็นได้ชัดจาก Fiscal Cliff คือเรื่องการส่งออกสินค้าต่างๆ จากประเทศไทย ไปสู่สหรัฐอเมริกา ต้องชะลอตัวลง รายได้จากการส่งออกจะน้อยลงยิ่งขึ้น เงินบาทจะแข็งค่าขึ้น ส่วนในเรื่องของการลงทุนในหุ้น หรือกองทุนต่างๆ จะมีมูลค่าลดลง หรือที่เรียกภาษางง่ายๆ ว่า “ติดดอย” นั่นเอง

ทางประเทศสหรัฐอเมริกาจะต้องออกกฎหมายมาเพื่อต่ออายุมาตรการพวกนี้ทั้งหมดหรือบางส่วน เพื่อทำการยืดระยะเวลาชั่วคราว ก่อนที่มาตรการตัวจริงของรัฐบาลใหม่จะถูกประกาศใช้แทน แต่ทว่าการออกกฎหมายของทางประเทศสหรัฐอเมริกานั้นจะต้องผ่านทั้งสภาล่าง, สภาสูง และประธานาธิบดี ซึ่งเป็นคนของแต่ละฝ่ายที่เป็นคู่แข่งกันทางการเมืองกัน ทำให้ความเห็นขัดแย้งกันเอง ผลการเลือกตั้งในครั้งนั้น บารัค โอบามา (Barack Obama) จากพรรค พรรคเดโมแครต (Democrat) ได้รับชัยชนะ โดยมาตรการในการแก้ปัญหา Fiscal Cliff เบื้องต้นของนาย บารัค โอบามา ก็คือการขยายเวลาลดภาษีสำหรับกลุ่มคนที่มีรายได้ระดับกลาง ไปจนถึงระดับล่าง และขึ้นภาษีสำหรับกลุ่มคนที่มีรายได้ระดับบน ออกแบบอัตราภาษีในส่วนของกำไรและปันผลที่ได้จากการลงทุนที่ซับซ้อนขึ้นกว่าของเดิม โดยที่มุ่งเก็บภาษีไปที่กลุ่มคนที่มีฐานะร่ำรวยเป็นหลัก เช่น การขึ้นภาษีครัวเรือน สำหรับผู้ที่มีรายได้เกิน 250,000 ดอลลาร์สหรัฐ/ปี ส่วนระยะยาวจะมีการปรับเพิ่มรายจ่ายด้านสังคมและสวัสดิการณ์ให้เพิ่มมากขึ้น ซึ่งถือว่าเป็นภาระรายจ่ายระยะยาวของภาครัฐเลยทีเดียว

ช่วงปี 2563 การฟื้นตัวของเศรษฐกิจในประเทศไทยมีแนวโน้มชะลอตัวลง จากสถานการณ์ของ COVID-19 ส่งผลให้สภาวะเศรษฐกิจของไทยย่ำแย่ลง ไปจนถึง เงินช่วยเหลือจากรัฐบาลที่น้อยลงเรื่อยๆ จากสัญญาณเตือนอย่างอัตราการว่างงานที่พุ่งสูงสุดในรอบ 11 ปี ประชาชนมีรายได้ลดลง และส่งผลให้ประเทศไทยเราสุ่มเสี่ยงเจอ Fiscal Cliff หรือสถานการณ์ตกหน้าผาทางการคลังนั่นเอง มาตรการการช่วยเหลือจากรัฐบาล อย่างเงินช่วยเหลือคนละ 5,000 บาท เป็นเวลา 3 เดือน เมื่อหมดลง เงินก้อนใหม่ที่ไปกู้มาก็ไม่อาจเพียงพอต่อการหมุนและสนับสนุนเศรษฐกิจให้เติบโตก้าวหน้าได้ เปรียบเสมือนคนที่ตกหน้าผาที่สูงชัน จะกลับขึ้นมาใหม่ก็ยาก คงต้องลุ้นมาตรการใหม่ๆ จากทางรัฐบาลที่จะมาช่วยกระตุ้นเศรษฐกิจให้ดียิ่งขึ้นต่อไป เพื่อป้องกัน Fiscal Cliff ืที่อาจเกิดขึ้นในไทย

สรุปแล้ว Fiscal Cliff คือปัญหาจากการที่เศรษฐกิจของประเทศ สูญเสียแรงขับเคลื่อนทางการเงินอย่างฉับพลัน โดยที่ไม่มีมาตรการมารองรับ ทำให้สภาพทางการเงินของประเทศขัดข้องชั่วขณะกระทันหัน เหมือนการตกเหวลึก วิธีป้องกันปัญหา Fiscal Cliff เหล่านี้คือจะต้องมีผู้เชี่ยวชาญ ที่เข้าใจเรื่องการเงินของประเทศ รวมไปถึงกลไกทางตลาดโลก และมีมาตรการสำหรับเหตุไม่คาดฝันต่างๆ อยางมหันตภัย หรือโรคระบาดเช่นสถานการณ์ COVID-19 ที่ผ่านมา โดยภาครัดควรเช็คความคุ้มค่าในการลงทุนอะไรต่างๆ ก่อนที่จะลงทุน ไม่ทุจริต เรียงลำดับความสำคัญของสิ่งต่างๆ ให้ดี เพื่อช่วยให้ประเทศไทยพ้นจากขอบเหว Fiscal Cliff ได้อย่างปลอดภัย แต่อย่างไรก็ตาม ณ ปัจจุบันทั้งประเทศสหรัฐอเมริกาก็ดี หรือไทยเองก็ดี ยังไม่ถึงสถานการณ์ Fiscal Cliff เรายังคงพยายามที่จะปีนป่ายเอาตัวรอดกันต่อไปเรื่อยๆ ได้ สำหรับตัวเองนั้นจะต้องวางแผนทางการเงินให้ดี เพื่อเตรียมรับกับเหตุการณ์ไม่คาดฝันต่างๆ ในอนาคต