ไหว้เจ้าที่อย่างไร ให้ถูกต้อง ถูกหลัก และได้ผล

จะขึ้นบ้านใหม่ ขึ้นคอนโดใหม่ทั้งที นอกจากการเตรียมตัวต่าง ๆ แล้ว สิ่งที่สายมูฯจะขาดไม่ได้เลยคงหนีไม่พ้นขั้นตอนการไหว้เจ้าที่ ว่าแต่การไหว้เจ้าที่แบบไหนถึงจะถูกหลัก ถูกขั้นตอนกันนะ? การไหว้เจ้าที่บ้านเช่า ไหว้เจ้าที่ไร่สวนต้องมีพิธีกรรมที่แตกต่างกันไหม? วันนี้ แรบบิท แคร์ จะพาทุกคนไปไหว้ให้ถูกหลักกัน ตามมาเลย!

เปรียบเทียบบัตรเครดิตที่ใช่ สมัครเลย!

เงินเดือนของคุณ

ไลฟ์สไตล์

สามารถเลือกได้มากกว่า 1 ข้อ

เด็กจบใหม่ รักการท่องเที่ยว รักการช้อปปิ้ง รักความหรูหรา รักสุขภาพ รักการกิน

เริ่ม

ศาลพระภูมิ กับ ศาลเจ้าหน้าที่ เหมือนหรือแตกต่างกันไหม?

ก่อนเริ่มต้นไหว้เจ้าที่ หรือไหว้ศาลพรภูมิ มาทำความเข้าใจกันก่อนว่า ทั้งศาลพระภูมิและศาลเจ้าที่ เป็นสถานที่สำหรับสักการะบูชาเทวดาหรือดวงวิญญาณ ทำหน้าที่ดูแลและปกปักรักษาบ้านเรือนหรือที่อยู่อาศัย  แต่ทั้งสองจะมีความแตกต่างกัน ดังนี้

• ศาลพระภูมิ คือ สถานที่สถิตย์สำหรับเทวดาในระดับภุมมเทวาหรือเทพยดาที่ถูกอัญเชิญให้เข้ามาปกป้องดูแลอาณาเขตและสมาชิกภายในบ้าน ศาลพระภูมิมักจะอยู่หน้าบ้านโดยตัวศาลมีเพียงเสาเดียวและสูงกว่าศาลเจ้าที่

• เจ้าที่เจ้าทาง คือ ดวงจิตวิญญาณเจ้าของที่ดินเดิม, เจ้าบ้านเจ้าเรือนดั้งเดิม หรือบรรพบุรุษซึ่งอาศัยอยู่ในพื้นที่แห่งนี้มาช้านาน บางแห่งอาจเรียกศาลตายาย โดยการตั้งศาลเจ้าที่จะตั้งได้ทั้งในบ้านและหน้าบ้าน หากอยู่หน้าบ้านต้องมีความสูงน้อยกว่าศาลพระภูมิ ส่วนใหญ่มักจะเป็นเรือนไทยจำลอง 4 เสา หรือ 6 เสา

ตามหลักแล้ว เจ้าบ้านสามารถตั้งทั้ง 2 ศาลไว้ด้วยกันได้ แต่แนะนำว่า หากหันหน้าเข้าศาล ตัวของศาลพระภูมิจะอยู่ทางซ้ายมือ ในขณะที่ศาลเจ้าที่จะอยู่ทางขวามือ หรือบ้านไหนจะเลือกตั้งเพียงศาลใด ศาลหนึ่ง ก็สามารถทำได้เช่นกัน

สำหรับการไหว้เจ้าที่ จุดประสงค์หลักคือการให้ความเคารพและเชิญให้ดวงวิญญาณได้เข้ามาปกป้องพื้นที่นั้น ๆ ว่ากันว่า เป็นการผสมผสานกันระหว่างศาสตร์ด้าน ศาสนา พิธีกรรม และความเชื่อของศาสนาพราหมณ์ ฮินดู นั่นเอง

ไหว้ศาลพระภูมิ ไหว้เจ้าที่ ใช้ธูปกี่ดอก มีขั้นตอนไหว้อย่างไรบ้าง?

เบื้องต้นวิธีการไหว้เจ้าที่ หรือศาลพระภูมินั้น มีหลากหลายศาสตร์ให้เลือกปฏิบัติ ทั้งนี้ต้องขึ้นอยู่ที่ความสมัครใจ ความสะดวกใจในการไหว้เจ้าที่เจ้าทางด้วย โดยทั้งจะมีความแตกต่างกันบ้างในบางขั้นตอน ดังนี้

ขั้นตอนไหว้เจ้าที่

เบื้องต้นนั้น การไหว้เจ้าที่จะแบ่งแยกธูปที่ใช้ได้ อย่างการไหว้เจ้าที่แบบจีน มักจะเรียกกันว่า ตี่จู่เอี๊ยะ จะใช้ธูปทั้งหมด 7 ดอก โดยมีการแบ่งเพื่อปักลงบนกระถางหน้าตี่จู่เอี๊ยะ 5 ดอก แล้วปักบริเวณหน้าประตูทิศซ้ายและขวาข้างละ 1 ดอก ตามความเชื่อของคนจีน เชื่อว่าคอยคุ้มครองคนในบ้านให้รอดพ้นจากอันตราย และยังให้โชคลาภแก่ผู้อาศัย 

หรือในความเชื่อไทย การใช้ธูป 7 ดอก เป็นอีกเลขที่มีความเป็นสิริมงคล อีกทั้งยังเป็นการไหว้เพื่อสื่อถึงจิตวิญญาณของพ่อ แม่ และครูบาอาจารย์ผู้ได้สั่งสอนเรา

แต่หากต้องการไหว้ศาลตายาย ไหว้เจ้าที่ไร่สวน ไหว้เจ้าที่บ้านเช่า ให้ใช้ธูป 5 ดอก ซึ่งเชื่อว่าเจ้าที่เป็นดวงวิญญาณที่แกร่งกล้า มีสถานะที่เหนือกว่าวิญญาณทั่วไป หรือเปรียบดั่งเทวดา เทพารักษ์ที่อาศัยอยู่บนที่ดินแห่งนี้ เพื่อปกปักรักษาและคุ้มครอง

โดยวันเวลาที่เหมาะสมกับการไหว้เจ้าที่นั่น ขึ้นอยู่กับความสะดวกและความพร้อมผู้ไหว้หรือเจ้าของบ้านจะดีที่สุด แต่ถ้าเจ้าบ้านมีเวลาและมีงบประมาณ จะแนะนำให้ไหว้ทุกวันพระ วันอังคาร วันเสาร์ หรือวันสำคัญต่าง ๆ เช่น วันเกิดตัวเอง และวันนักขัตฤกษ์ หรืออาจเลือกไหว้ทุก 3 เดือน ในช่วงเวลา 09.09 น. หรือ 12.00 น. 

ทั้งนี้ การไหว้เจ้าที่มักใช้ของถวายอื่น ๆ ดังต่อไปนี้

• ของคาว นิยมใช้เป็นหัวสัตว์อย่าง หัวหมู หรือหัวไก่ที่ผ่านกรรมวิธีการทำให้สุกมาแล้ว รวมถึงข้าวปากหม้อ (ข้าวที่หุงใหม่ก่อนคนบริโภคเท่านั้น) และต้มแกงต่าง ๆ เช่น แกงจืด 

• ของหวานที่นิยมนำมาถวาย ได้แก่ ขนมที่ทำมาจากนมและเนย หรือ วุ้นผลไม้ เช่น วุ้นมะพร้าว และขนมไทยที่มีความหมายมงคลต่าง ๆ เช่น ขนมสามทอง (ทองหยิบ, ทองหยอด, ฝอยทอง) , ขนมสีขาว-สีแดง เป็นต้น

• ผลไม้ในการไหว้เจ้าที่ เช่น องุ่น, แก้วมังกร, มะพร้าวน้ำหอมอ่อน และอื่น ๆ

• เครื่องดื่มที่ใช้ไหว้เจ้าที่ นิยมถวายเป็นน้ำเปล่า, น้ำชา และน้ำอัดลม โดยเฉพาะอย่างยิ่ง น้ำแดง ซึ่งบางคนนิยมใช้เพื่อแสดงถึงความศักดิ์สิทธิ์ เนื่องจากมีสีแดงคล้ายเลือด แต่ในอีกความเชื่อ จะมองว่าสีแดงเป็นสีที่สื่อถึงความแข็งแกร่งและพลังอำนาจอีกด้วย

• ของที่ห้ามถวาย เช่น ผลไม้อย่างละมุด, มะเฟือง, พุทรา, มังคุด, ละมุด, พุทรา, น้อยหน่า, ระกำ, สละ กระท้อน, ทุเรียน, ลางสาด หรือผลไม้อื่น ๆ ที่มีความหมายไม่ดี ซึ่งอาจทำให้นำอุปสรรคต่าง ๆ นานาเข้ามาในชีวิตได้

• ส่วนดอกไม้ พวงมาลัย หมากพลู รวมถึงของหอมหรือเครื่องหอมอื่น ๆ ก็สามารถนำมาถวายไหว้เจ้าที่ร่วมด้วยได้

ในกรณีที่ต้องการอยากไหว้เจ้าที่บ่อย ๆ แต่ไม่ค่อยมีกำลังทรัพย์ในการเตรียมของไหว้ ก็สามารถจัดเครื่องเซ่นไหว้เพียงแค่ ผลไม้และน้ำสะอาด ก็ได้เช่นกัน

เมื่อเตรียมของไหว้เจ้าที่เรียบร้อยแล้ว ให้เริ่มจากทำความสะอาดบริเวณที่จะไหว้ให้เรียบร้อย จากนั้นตั้งโต๊ะโดยผู้ไหว้หันหน้าเข้าหาตัวบ้าน จากนั้นปูผ้าขาวบางรอง และวางของไหว้ทั้งหมดไว้บนผ้าขาวบาง จุดเทียน จุดธูปตามคำแนะนำ และบางความเชื่ออาจมีบทสวดใช้ควบคู่ด้วยในการไหว้ ขอพร หรือบนบานบอกกล่าวกับเจ้าที่

โดยคำกล่าวบอกไหว้เจ้าที่บ้านเช่า หรือบ้านเรือนทั่วไป นิยมใช้กัน ดังนี้

ข้าแต่เจ้าที่เจ้าทาง… วันนี้วันดีของข้าพเจ้า (รวมทั้งบอกบ้านเลขที่ตัวเอง บ้านหลังนี้เป็นบ้านของใคร ชื่อ – นามสกุล) เราจะทำการขอขมากรรมแก่ท่าน หากมีสิ่งใดที่ข้าพเจ้าได้ทำผิดพลาดไป ตั้งใจก็ดี ไม่ตั้งใจก็ดี ทั้งที่รู้และไม่รู้ก็ดี ขอท่านเมตตาและอโหสิกรรมให้กับข้าพเจ้า และโปรดช่วยให้ข้าพเจ้าอยู่ที่บ้าน เลขที่…หลังนี้อย่างมีความสุข ราบรื่น เงินทองไหลมาเทมา (จากนั้น สามารถขอพรต่าง ๆ ตามที่ใจปรารถนา)

ส่วนใครที่ต้องการไหว้เจ้าที่ไร่สวน หรือเจ้าที่ในที่ดินเพาะปลูกหรือทำการเกษตร เพื่อเพิ่มความสบายใจ ช่วยให้เพาะปลูกได้ดี จะมีขั้นตอนการไหว้ที่แตกต่างจากการไหว้เจ้าที่บ้านเช่า หรือบ้านเรือนทั่วไป ดังนี้

• เตรียมของเซ่นไหว้เจ้าที่ไร่สวนด้วย ข้าว 1 กระทง, น้ำ 1 กระทง, เครื่องบวช 12 สิ่ง จัดแจงนำใส่ถาดพร้อมเทียน 3 เล่ม ปักลงในถ้วยของที่เตรียมไว้ อย่าง ข้าวเหนียวเหลือง, ข้าวกับข้าว (แกง ), ขนมโค, ไก่ต้มสุก 1 ตัว สุรา แล้วประนมมือว่าคาถาเชิญเจ้าที่มารับของเซ่นไหว้ 

• เมื่อกล่าวเชิญแล้ว ให้นำใบไม้หยิบของทุกสิ่งอย่างละเล็กน้อยใส่ลงในหลุมที่ขุดเตรียมไว้ ตามความเชื่อของชาวบ้านว่า เจ้าที่จะได้กินของเซ่นในถาด ส่วนลูกน้องจะกินของในหลุม

ขั้นตอนไหว้ศาลพระภูมิ

ส่วนมากจะนิยมการไหว้เพื่อเพิ่มความเป็นสิริมงคลให้แก่ตนเอง ให้อยู่บ้านอย่างเป็นสุขและปลอดภัย หรือช่วยคุ้มกันอันตรายก่อนออกจากบ้าน ส่วนใหญ่นิยมใช้ธูปจำนวน 9 ดอก สื่อถึงบูชาถึงผู้มีพระคุณ พระภูมิ และเทพองค์อื่น ๆ อีกทั้งเลข 9 ยังเป็นเลขมงคลตามความเชื่อของคนไทย นอกจากนี้ ยังมีการใช้ของถวายอื่น ๆ คล้ายกับการไหว้เจ้าที่อีกด้วย 

การไหว้ศาลพระภูมิ ควรไหว้สักการะทุกวันพระ วันอังคาร วันเสาร์ หรือวันสำคัญต่าง ๆ เช่น วันเกิดของตัวเองและวันนักขัตฤกษ์ หรือฤกษ์สะดวกตามแต่ผู้อยู่ ที่สำคัญ เมื่อมีการตั้งศาลพระภูมิแล้ว ไม่ควรปล่อยปะละเลยย หรือปล่อยให้ศาลร้างโดยเด็ดขาด

ส่วนของใช้ไหว้ศาลพระภูมิ จะมีตัวอย่าง ดังต่อไปนี้

• ของคาว ส่วนใหญ่ที่นิยมใช้ไหว้ มักจะใช้ ข้าวสุก, แกงต้มจืด, เนื้อสัตว์ เช่น หมูและไก่ หรืออาหารทะเลอย่างกุ้ง ปู และปลาที่ผ่านขั้นตอนการทำให้สุกมาแล้ว

• ของหวาน ที่ใช้ในการถวายส่วนมากจะเป็นขนมไทยที่มีความหมายเป็นมงคลเหมือนกับการไหว้เจ้าที่ เช่น ขนมทองหยิบ, ทองหยอด, เม็ดขนุน, ฝอยทอง เป็นต้น

• ผลไม้ ในส่วนของผลไม้ที่นิยมใช้ไหว้นั้น จะเป็นผลไม้หลายชนิด เช่น กล้วย, ส้ม, สับปะรด, แอปเปิล, ทับทิม, สาลี่, ลิ้นจี่, ลูกพลับ และผลไม้ชนิดอื่น ๆ โดยแบ่งเป็นชนิดละ 5 ลูกหรือผล หรือตามความสะดวกของผู้ถวาย แต่ทาง แรบบิท แคร์ จะแนะนำให้เลือกผลไม้ที่เป็นมงคลมาถวาย

• เครื่องดื่มส่วนมากที่ใช้ในการถวาย จะนิยมเป็นน้ำเปล่า, น้ำผลไม้, น้ำชา หรือน้ำอัดลม นอกจากนั้น ยังสามารถถวายเหล้าหรือสุราได้ด้วย

• ของที่ห้ามถวาย เช่น ผลไม้ที่ไม่สุกหรือเสีย รวมถึงผลไม้ที่ชื่อไม่เป็นมงคล เช่น มังคุด ซึ่งเชื่อว่าจะทำให้เป็นคนดวงกุด ไม่มีโชคลาภวาสนา เป็นต้น

แม้จะเป็นเพียงความเชื่อส่วนบุคคล แต่เราปฎิเสธไม่ได้เลยว่า การไหว้เจ้าที่บ้านเช่า ไหว้เจ้าที่ไร่นา หรือการไหว้ศาลพระภูมินั้น ล้วนส่งผลต่อกำลังใจของผู้อยู่อาศัยในบ้าน แน่นอนว่าการเตรียมของเซ่นไหว้ในช่วงแรกอาจจะต้องใช้จ่ายกันเยอะ แบบนี้ ต้องนี่เลย บัตรเครดิต จาก แรบบิท แคร์ ที่มีให้คุณเลือกหลากหลาย ไม่ว่าจะเป้น บัตเรครดิตสายช้อปปิ้ง ที่่ช่วยให้การจับจ่ายสิ่งของเหล่านี้ง่ายดายมากยิ่งขึ้น  หรือจะเป็นบัตรเครดิตสายผ่อน ในกรณีที่คุณต้องการตั้งศาลพระภูมิใหม่ สำหรับการขึ้นบ้านใหม่ ก็ได้อีกเช่นกัน

ไม่เพียงแค่บัตรเครดิตเท่านั้น แต่ แรบบิท แคร์ ยังมี ประกันชีวิต เพื่อคนที่คุณรัก เสริมความมั่นคงให้กับชีวิตในอีกด้าน ด้วยเบี้ยประกันที่จับต้องได้ และมีหลากหลายผลิตภัณฑ์ให้คุณได้เลือก

คะน้าใบเขียว

นักเขียนรุ่นไฮบริด เขียนบทความด้านการบริหารเงินส่วนบุคคลและการลงทุนต่าง ๆ กว่า 7 ปี เริ่มต้นที่งานเขียนที่ Rabbit Finance จนย้ายมาที่ Rabbit Care และ Asia Direct