กระทะล้อรถยนต์คืออะไร? และอยู่ส่วนไหนของรถยนต์?

อีกหนึ่งระบบที่มีความสำคัญต่อยานพาหนะประเภทต่าง ๆ นั่นก็คือระบบการขับเคลื่อน และเมื่อพูดถึงระบบการขับเคลื่อนก็จะนึกถึงยางรถยนต์และล้อรถยนต์เป็นอันดับแรก เพราะยางรถยนต์กับล้อรถยนต์นั้นล้วนมีความสำคัญต่อการขับขี่เป็นอย่างมาก ไม่ว่าจะเป็นการบังคับเลี้ยว การควบคุมทิศทางการเดินของรถ การรองรับน้ำหนักรถยนต์ รวมไปถึงการยึดเกาะกับพื้นถนน

ดังนั้นเราจึงควรศึกษาและทำความเข้าใจในองค์ประกอบของล้อรถยนต์ด้วย รวมไปถึงวิธีการดูแลรักษา และความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับยางรถยนต์ ซึ่งกระทะล้อ (Rims) ก็เป็นอีกหนึ่งชิ้นส่วนที่สำคัญในระบบการขับเคลื่อนของรถยนต์เช่นเดียวกัน

กระทะล้อ (Rims) เป็นชิ้นส่วนสำหรับการยึดเกาะระหว่างยางรถยนต์และดุมล้อ โดยจะมีส่วนประกอบอยู่ทั้งหมด 2 ส่วนด้วยกัน นั่นก็คือขอบกระทะล้อและจานกระทะล้อ ซึ่งขอบกระทะล้อนั้นจะทำหน้าที่ในการยึดติดเข้ากับยางรถยนต์ เพื่อรักษารูปทรงของยางรถยนต์ไม่ให้บิดเบี้ยว ส่วนจานกระทะล้อจะทำหน้าที่ในการยึดติดกับดุมล้อรถยนต์ โดยจะมีรูไว้ให้สำหรับยึดเข้ากับนอต เพื่อความสะดวกในการถอดเปลี่ยนดุมล้อรถยนต์และล้อรถยนต์

1. ขอบกระทะล้อ หรือกงล้อ (Wheel Rim)

จะทำหน้าที่ในการยึดเกาะกับยางรถยนต์ โดยจะสามารถแบ่งออกได้เป็น 4 รูปแบบตามการใช้งาน ได้แก่

• 1.1 แบบถอดขอบได้ มักจะใช้งานในรถบรรทุกที่มีการลากจูงอย่างหนัก หรือรถบรรทุกที่มีน้ำหนักมาก ดังนั้นเพื่อการถอดเปลี่ยนยางที่สะดวกมากขึ้น จึงต้องแบ่งชิ้นเพื่อให้สามารถถอดออกมาได้ง่ายขึ้นนั่นเอง
• 1.2 แบบร่องลึก มักจะใช้ในรถนั่งส่วนบุคคลหรือรถกระบะ เนื่องจากลักษณะตรงกลางที่เป็นร่องลึก จึงทำให้การถอดเปลี่ยนกระทะล้อนั้นง่ายขึ้น
• 1.3 แบบผ่าซีก มักจะใช้ในรถยนต์ขนาดเล็ก เช่น รถในงานเกษตรกรรม รถสกูตเตอร์ เป็นต้น เพราะส่วนใหญ่ตัวขอบกับตัวจานจะเป็นชิ้นเดียวกัน
• 1.4 แบบแยกชิ้น 3 ส่วน มักจะใช้งานในรถบรรทุก ดังนั้นเพื่อความสะดวกสบายในการถอดเปลี่ยนชิ้นส่วน จึงสามารถที่จะถอดแยกได้เป็น 3 ชิ้น
  
  

2. จานกระทะล้อ หรือซี่กระทะล้อ (Disc Wheel or Spokes)

จะทำหน้าที่ในการยึดเกาะระหว่างขอบกระทะล้อกับดุมล้อรถยนต์ โดยจะสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 รูปแบบ ได้แก่

• 2.1 แบบจาน ซึ่งจะเกิดจากการหล่อและขึ้นรูป เพราะตัวจานจะต้องทำหน้าที่ในการรองรับน้ำหนักรถยนต์และรองรับแรงกระแทกต่าง ๆ ไม่ว่าจะในขณะที่รถกำลังวิ่งหรือในขณะที่รถกำลังเคลื่อนที่ โดยจานกระทะล้อประเภทนี้จะมีการเจาะรูเพื่อให้สามารถร้อยนอตให้ยึดกับดุมล้อรถยนต์ได้ โดยปกติจะมีประมาณ 4-6 รู
• 2.2 แบบซี่ลวด โดยจะทำมาจากเหล็กกล้าที่ออกแบบมาเพื่อรองรับต่อแรงกระแทกในขณะที่รถกำลังวิ่งหรือในขณะที่รถกำลังเคลื่อนที่โดยเฉพาะ ซึ่งจานกระทะล้อประเภทนี้จะมีน้ำหนักที่เบามาก จึงทำให้การถอดเปลี่ยนนั้นสามารถทำได้อย่างสะดวกสบายและรวดเร็ว และมักจะใช้จานกระทะล้อประเภทนี้สำหรับรถมอเตอร์ไซค์หรือรถแข่ง

เมื่อแบ่งตามรูปแบบการผลิตของกระทะล้อรถยนต์ จะสามารถแบ่งออกได้เป็น 3 รูปแบบ ได้แก่

• กระทะล้อซี่ลวด (Wire Spokes Wheel)
  สำหรับแบบซี่ลวด จะมีน้ำหนักเบา แต่ก็มีความแข็งแรงสูงเช่นกัน ดังนั้นจึงเหมาะสำหรับการใช้งานในรถสปอร์ต รถแข่ง หรือรถมอเตอร์ไซค์ อีกทั้งยังทำการเปลี่ยนกระทะล้อได้อย่างง่ายดายและไม่ยุ่งยาก เพราะจะมีแค่เกลียวล็อกล้ออยู่ตรงกลางเพียงตัวเดียวเท่านั้น โดยส่วนประกอบของกระทะล้อประเภทนี้จะมีทั้งหมด 2 ส่วน คือ ตัวขอบล้อและตัวซี่ลวด ซึ่งซี่ลวดนี้จะเปรียบเสมือนกับจานกระทะล้อ เพราะฉะนั้นความแข็งแรงจึงจะขึ้นอยู่กับตัวขอบ และการร้อยซี่ลวดระหว่างปลอกสวมของดุมล้อกับขอบกระทะล้อนั่นเอง
• กระทะล้อเหล็กกล้าอัดรูป
  กระทะล้อประเภทนี้มักจะมีผู้คนนิยมใช้กันอยู่มากมาย เนื่องจากมีความแข็งแรงและมีความสามารถในการต้านทานต่อแรงกระแทกจากการเกิดอุบัติเหตุได้เป็นอย่างดี ซึ่งส่วนประกอบจะเชื่อมต่อกันโดยวิธีการใช้หมุดหรือการเชื่อมติดระหว่าง 2 ส่วนนี้ นั่นก็คือ ตัวขอบและตัวจาน ซึ่งตรงขอบนั้นจะมีลักษณะเป็นเว้าลงไปตรงกลาง เพื่อให้ง่ายต่อการถอดเปลี่ยน ส่วนด้านข้างของขอบจะมีลักษณะเป็นสันนูนยกสูง เพื่อช่วยป้องกันการรั่วซึมของลมยางและช่วยยึดเกาะระหว่างยางรถยนต์กับกระทะล้อ ส่วนจานล้อจะมีลักษณะเป็นรูตรงกลางเพื่อให้สามารถใส่ดุมล้อได้ และบริเวณรอบ ๆ ดุมล้อจะมีรูไว้สำหรับให้ร้อยนอต 4-6 รู เพื่อเป็นการยึดเกาะระหว่างดุมล้อกับกระทะล้อให้เชื่อมติดกัน
• กระทะล้อโลหะผสม (Cast Light alloy Wheel) หรือ ล้อแม็ก (Mag)
  กระทะล้อประเภทนี้จะมีกรรมวิธีในการผลิตโดยการหล่อโลหะเบาเข้าด้วยกัน นั่นก็คือ อะลูมิเนียมกับแมกนีเซียม เลยจะทำให้มีน้ำหนักที่เบา และจะมีความแข็งแรงที่มากกว่าแบบเหล็กกล้าอัดรูป จึงเป็นที่นิยมในปัจจุบันมากที่สุด

• อันดับแรกให้ดูที่ความกว้างของล้อ แนวศูนย์กลางดอกยาง และเส้นผ่านศูนย์กลางของล้อว่ามีขนาดเท่าไหร่
• หลังจากนั้นให้ทำการเลือกกระทะล้ออันใหม่ที่มีข้อมูลจำเพาะเหมาะกับที่ดูมาในตอนแรก เพราะถ้าเราใส่อันใหม่ที่มีขนาดแตกต่างไปจากอันเก่า ก็จะทำให้รถยนต์วิ่งผิดปกติและอาจจะก่อให้เกิดความเสียหายตามมาในภายหลังได้
• แต่ถ้าหากว่าเปลี่ยนไปแล้ว ให้เราสังเกตอาการดังนี้ เช่น การหยุดรถหรือการห้ามล้อจะผิดไปจากเดิม ลูกปืนล้อมีการชำรุดเร็วขึ้น เครื่องวัดความเร็วอ่านได้ไม่ตรง หรือความสูงของกันชนก็จะผิดสัดส่วนไป เป็นต้น