ลูกรอกสายพานคืออะไร และมีหน้าที่ช่วยเรื่องอะไรในรถยนต์?

ในปัจจุบันนี้เราจะสังเกตเห็นได้ว่ามีรถยนต์รูปแบบใหม่ ๆ ที่หน้าตาแตกต่างออกไปจากรถยนต์ปกติอยู่มากมายบนท้องถนน ซึ่งสาเหตุก็สืบเนื่องมาจากการที่ผู้ผลิตรถยนต์นั้นได้มีการพัฒนารถยนต์ในทุก ๆ ด้านเพื่อให้สอดคล้องกับแนวคิดหรือค่านิยมของผู้คนในสังคมปัจจุบัน และหนึ่งในนั้นคือแนวคิดการอนุรักษ์โลก ดูแลเรื่องอากาศสะอาด ไร้มลพิษ และลดการเผาผลาญทรัพยากรธรรมชาติให้ได้มากที่สุด นั่นก็คือลดการใช้น้ำมันและเปลี่ยนมาใช้พลังงานไฟฟ้าแทน อีกทั้งการปรับลดขนาดความจุของเครื่องยนต์ให้น้อยลง แต่ในทางกลับกันก็พัฒนาให้เครื่องยนต์นั้นมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้นกว่าเดิม ดังนั้นผลกระทบจากการปรับเปลี่ยนนี้ก็จะเกิดขึ้นตามมาด้วย นั่นก็คือการเกิดเสียงรบกวนและเกิดการสั่นสะเทือนในระบบส่งกำลัง ซึ่งถือว่าเป็นอีกหนึ่งระบบสำคัญภายในรถยนต์เช่นเดียวกัน

จากเว็บไซต์ klopyonstone ได้พูดถึงความหมายของลูกรอกสายพานไว้ว่า สำหรับลูกรอกสายพานนั้นจะเป็นอุปกรณ์ชนิดหนึ่งในระบบสายพานของรถยนต์ ที่จะมีคุณสมบัติพิเศษทั้งในเรื่องของโครงสร้างที่ผลิตมาจากวัสดุที่มีค่าความยืดหยุ่นสูง น้ำหนักเบา และสามารถทนทานต่อสภาวะที่จะต้องสัมผัสกับฝุ่นหรือละอองน้ำได้เป็นอย่างดี และนอกจากนี้การเลือกรุ่นของลูกรอกสายพานก็สำคัญไม่แพ้กัน เพราะว่าจะช่วยป้องกันการเกิดเสียงดังเสียดสีรบกวน รวมไปถึงในเรื่องของอายุการใช้งานที่อาจจะสั้นลง ดังนั้นการเลือกให้ตรงกับรุ่นและเลือกให้เหมาะสมกับรถยนต์จึงเป็นสิ่งที่สำคัญมาก เพราะรถยนต์ในแต่ละรุ่นก็จะมีความแตกต่างกันทั้งตำแหน่งในการวางระบบสายพาน ปีที่ผลิต ความยาวของตัวสายพาน หรือค่าแรงซับของลูกรอกสายพานที่แตกต่างกัน เพราะฉะนั้นจึงไม่สามารถทดแทนกันได้

ลูกรอกสายพาน คือ อุปกรณ์ชนิดหนึ่งที่จะทำหน้าที่ช่วยปรับแรงดึงของสายพานในรถยนต์ให้คงที่และเหมาะสม เพื่อให้การทำงานของระบบต่าง ๆ ในรถยนต์มีการดำเนินไปอย่างราบรื่น อีกทั้งเราจะพบว่าความเร็วรอบในการหมุนนั้นจะมีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา ทั้งความเร็วรอบที่เพิ่มมากขึ้นและลดน้อยลง โดยจะขึ้นอยู่กับการควบคุมของผู้ขับขี่นั่นเอง ดังนั้นจากความเร็วรอบที่ไม่คงที่ จึงทำให้เกิดการตึงและหย่อนของสายพานที่จะเปลี่ยนแปลงไปตามความเร็วรอบคงที่ และด้วยสาเหตุเหล่านี้จึงทำให้สายพานมีอายุการใช้งานที่สั้นลง จึงจำเป็นที่จะต้องมีลูกรอกสายพานคอยช่วยปรับสภาวะแรงดึงของสายพาน และนอกจากนี้ลูกรอกสายพานยังช่วยลดเสียงดังที่มักจะเกิดขึ้นจากสายพานได้อีกด้วยนั่นเอง

เบื้องต้นสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 กลุ่ม ดังนี้

สายพานไทม์มิ่ง (Timing Belt Drive)

มีหน้าที่คอยรักษาจังหวะการทำงานในระบบต่าง ๆ ช่วยรักษาสมดุลของระบบส่งกำลัง เป็นตัวส่งผ่านกำลังไปยังหัวฉีดและปั๊มน้ำ เป็นตัวกลางของเพลา เป็นตัวเชื่อมการทำงานระหว่างเพลาลูกเบี้ยว (Camshaft) และเพลาข้อเหวี่ยง (Crank-shaft)

สายพานหน้าเครื่อง (Front End Accessory)

มีหน้าที่คอยส่งแรงบิดจากเครื่องยนต์ เพลาข้อเหวี่ยง ไปยังอะไหล่ส่วนต่าง ๆ เช่น ไดชาร์จ คอมแอร์ ปั๊มพวงมาลัยเพาเวอร์ เป็นต้น

สามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ระบบ ได้แก่

ระบบลูกรอกสายพานหน้าเครื่อง (Engine Belt System) ประกอบไปด้วย

• ชุดลูกรอกสายพานหน้าเครื่อง ได้แก่ ลูกรอกสายพานแบบควบคุมด้วยกลไก (Mechanical damping function) และลูกรอกสายพานแบบควบคุมด้วยระบบไฮดรอลิก (Hydraulic damping function)
• ชุดตั้งสายพาน หรือโช้กตั้งสายพาน
• พูลเลย์ไดชาร์จ (Overrunning Alternator Pulley)
  
  

ระบบลูกรอกสายพานราวลิ้นหรือไทม์มิ่ง (Timing Belt System) ประกอบไปด้วย

• ชุดลูกรอกสายพานราวลิ้นหรือไทม์มิ่ง
• ชุดรางโซ่ราวลิ้นหรือไทม์มิ่ง

หากรถยนต์ของคุณเกิดเสียงดังเสียดสีขึ้นมาในขณะที่เครื่องยนต์กำลังทำงาน หรือมีเสียงดังขึ้นมาเมื่อมีการเร่งเครื่องยนต์ นั่นแสดงว่าลูกรอกสายพานอาจจะมีปัญหาที่การหล่อลื่น ดังนั้นถ้าตรวจสอบแล้วพบว่าเกิดความเสียหายเป็นอย่างมาก ก็ควรที่จะเปลี่ยนลูกรอกสายพานอันใหม่ตามปกติ แต่ถ้าหากพบว่ายังไม่ได้เกิดความเสียหายมากนัก ก็ให้หล่อลื่นด้วยจาระบีใหม่เพื่อเพิ่มความลื่นไหลในการทำงานของลูกรอกสายพานนั่นเอง

สามารถแบ่งประเภทออกได้เป็นดังนี้

ชุดขับเคลื่อนสายพาน

• ลูกรอกตั้งสายพาน
• ลูกรอกตั้งสายพานแบบอัตโนมัติชนิดกลไก
• ลูกรอกสายพาน
  
  

ชุดตั้งสายพานพร้อมลูกรอก

• ชุดลูกรอกตั้งสายพานแบบกลไก (Mechanical damping function)
• ตัวตั้งสายพานแบบไฮดรอลิก (Hydraulic damping function) ซึ่งจะเหมาะสมสำหรับระบบสายพานที่ต้องการความมั่นคงมาก ๆ เนื่องจากว่าถูกออกแบบมาเป็นเฉพาะรุ่น เพื่อให้สามารถใช้งานได้กับเครื่องยนต์ในแต่ละรุ่นได้อย่างเหมาะสม ทั้งในเรื่องของการซับแรง (Damping forces) ตำแหน่งการประกอบระบบสายพาน เป็นต้น

สำหรับลูกรอกสายพานในระบบสายพานราวลิ้นนั้น โดยปกติแล้วทางผู้ผลิตรถยนต์จะกำหนดให้มีการเปลี่ยนลูกรอกราวลิ้นพร้อมกันกับการเปลี่ยนสายพานเสมอ ส่วนลูกรอกสายพานในระบบหน้าเครื่อง ควรเปลี่ยนเมื่อมีการใช้งานรถยนต์ไปแล้ว 100,000-150,000 กิโลเมตร หรือตามสภาพการใช้งาน

ถ้าหากว่าลูกรอกสายพานนั้นเกิดการสึกหรอไปตามกาลเวลา สภาพการใช้งาน หรือว่าเกิดปัญหาโดยที่ไม่ได้มีสาเหตุมาจากอุบัติเหตุ ในส่วนนี้ทางบริษัทประกันภัยจะไม่ได้ให้ความคุ้มครองหรือจะไม่ได้รับเคลมให้ แต่ถ้าเกิดว่ามีสาเหตุมาจากอุบัติเหตุหรือว่าภัยธรรมชาติ ในกรณีนี้ทางบริษัทประกันภัยก็จะมีการรับเคลมให้ตามปกติ ดังนั้นจึงแนะนำสำหรับใครที่ต้องการอยากจะได้รับความคุ้มครองแบบครอบคลุมมากที่สุด ว่าให้เลือกทำเป็นประกันภัยรถยนต์ที่เป็นแผนกรมธรรม์ชั้น 1 ไปเลย เพราะไม่ว่าปัญหานั้นจะเกิดจากสาเหตุอะไร ทางบริษัทประกันภัยก็จะให้ความคุ้มครองคุณได้อย่างเต็มที่ อีกทั้งยังช่วยเพิ่มความมั่นใจในการขับขี่ได้อีกด้วย