รู้จักให้มากขึ้นกับ เครื่อง AED เครื่องมือช่วยชีวิต ราคาเท่าไหร่? ใช้งานอย่างไรนะ?
หลายคนอาจจะเคยเห็นเครื่อง AED เครื่องมือที่ถูกติดตั้งเอาไว้ตามสถานที่สาธารณะมาบ้างไม่มากก็น้อย เช่น สนามบิน, สถานีรถไฟฟ้า, ห้างสรรพสินค้า, สนามกีฬา หรือพื้นที่ที่มีคนพลุกพล่าน แต่เจ้าเครื่องนี้ ใช้ช่วยชีวิตในกรณีไหน? การใช้เครื่อง AED เริ่มต้นใช้งานอย่างไร? เครื่อง AED ราคาเท่าไหร่ แพงมากไหม ถ้าอยากจะซื้อติดบ้านไว้บ้าง?
วันนี้ แรบบิท แคร์ จะพาทุกคนไปรู้จักกับเครื่อง AED ให้มากยิ่งขึ้น ตามมาเลย!
เครื่อง AED คืออะไร? ทำไมหลายที่ต้องมีติดไว้?
หลาย ๆ คนคงคุ้นเคยกันดีกับกล่องสี่เหลี่ยมพร้อมกับป้าย “Emergency” ที่ถูกติดตั้งอยู่ในพื้นที่สาธารณะต่าง ๆ ซึ่งเจ้ากล่องนี้ มีชื่อว่า เครื่อง AED (Automated External Defibrillator) หรือ อุปกรณ์ช่วยชีวิตในยามฉุกเฉิน โดยเครื่องนี้เป็นอุปกรณ์ทางอิเล็กทรอนิกส์ที่ใช้ในการกระตุ้นหัวใจด้วยการช็อกไฟฟ้า เพื่อช่วยทำให้หัวใจกลับมาเต้นได้ปกติอีกครั้ง ซึ่งเครื่อง AED มักจะใช้ในสถานการณ์ฉุกเฉิน ไม่ว่าจะเป็น
- กรณีผู้ป่วยไม่รู้สึกตัวและหมดสติ
- กรณีผู้ป่วยมีอาการแน่นหน้าอก สงสัยว่าโรคหัวใจกำเริบที่ไม่รู้สึกตัว และหมดสติ
- กรณีผู้ป่วยได้รับอุบัติเหตุจากการถูกไฟฟ้าช็อกที่ไม่รู้สึกตัว และหมดสติ
- กรณีผู้ป่วยเกิดภาวะหัวใจหยุดเต้นเฉียบพลัน ทำให้ให้ผู้ป่วยที่ประสบกับสถานการณ์ที่เสี่ยงต่อชีวิต
เพื่อให้ผู้ป่วยดั่งกล่าว สามารถมีโอกาสรอดชีวิตมากขึ้น
เครื่อง AED นั้นสามารถใช้ได้กับทั้งเด็กและผู้ใหญ่ รวมไปถึงยังมีการออกแบบการใช้งานให้เหมาะกับผู้ที่ไม่มีความรู้เบื้องต้นทางการแพทย์ นอกจากนี้ ทางแพทย์จะให้คำแนะนำไว้ว่า แม้จะมีการใช้เครื่อง AED แล้ว หากต้องการเพิ่มโอกาสให้ผู้ป่วยกลับมามีจังหวะหัวใจการเต้นที่ปกติอีกครั้ง ควรทำ CPR ควบคู่ไปกับการใช้เครื่องด้วย
โดยสรุปแล้ว เครื่อง AED เป็นอีกหนึ่งเครื่องมือที่ช่วยปฐมพยาบาลไว้เพื่อช่วยเหลือผู้ป่วย ในระหว่างที่รอการส่งตัวถึงมือแพทย์ หาเราเรียนรู้การใช้เครื่อง AED เอาไว้ พร้อม ๆ กับการเรียนรู้เรื่อง CPR จะช่วยให้เราช่วยเหลือผู้ป่วยที่ถึงแก่ชีวิตได้อย่างทันท่วงทีได้อีกด้วย
การใช้งานเครื่อง AED ใช้งานอย่างไร?
คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล ได้อธิบายการใช้งานเครื่อง AED เอาไว้ ดังนี้
- เมื่อเครื่อง AED มาถึง ให้เปิดเครื่องและถอดเสื้อผ้าผู้หมดสติออก
- ติดแผ่นนำไฟฟ้าบริเวณใต้กระดูกไหปลาร้าด้านขวา และชายโครงด้านซ้าย หลังจากนั้นไม่สัมผัสตัวผู้ป่วย เนื่องจาก เครื่อง AED มีการปล่อยกระแสไฟฟ้าอ่อน ๆ เพื่อช็อกกระตุ้นหัวใจ
- ปฏิบัติตามคำแนะนำของเครื่อง AED โดยเครื่องจะมีการแนะนำว่าจะต้องช็อกไฟฟ้าหรือไม่ เพื่อให้สามารถเลือกขั้นตอนการปฐมพยาบาลต่อได้
- หลังทำการช็อกไฟฟ้าหัวใจด้วยเครื่อง AED เครื่องจะแนะนำว่า “มีความปลอดภัยสัมผัสผู้ป่วยได้” ให้ทำการ CPR อย่างต่อเนื่อง 2 นาทีทันที
- เมื่อทีมกู้ชีพมาถึง ให้รีบส่งตัวผู้ป่วยต่อทันที
อย่างไรก็ตาม เมื่อพบผู้ป่วยหมดสติ ควรโทรแจ้ง 1669 ซึ่งเป็นสายด่วนของหน่วยแพทย์ฉุกเฉิน กู้ชีพ กู้ภัย กระทรวงสาธารณสุข จากนั้นจึงรีบให้การช่วยคืนชีพขั้นพื้นฐาน เพื่อแก้ไขความผิดปกติของทางเดินหายใจและการหายใจ ซึ่งจะช่วยเพิ่มโอกาสการรอดชีวิตให้กับผู้ป่วยมากขึ้นก่อนถึงมือแพทย์นั่นเอง
ปัจจุบันได้มีการติดตั้งเครื่องกระตุกหัวใจไว้ตามสถานที่สาธารณะต่าง ๆ โดยสามารถสืบค้นจุดติดตั้งได้จาก aed. redcross.or.th หรือ download application “AED กระตุกหัวใจ” ได้ทั้งระบบ Android และ iOS
สำหรับผู้เข้าให้การช่วยเหลือผู้ป่วยฉุกเฉิน ทางโรงพยาบาลกรุงเทพให้ความรู้ไว้ว่า จะต้องตระหนักถึงหลัก “3H” คือ
- Hazard ก่อนการช่วยเหลือผู้ช่วยเหลือควรตรวจสอบอันตรายหรือภาวะเสี่ยงก่อนโดยจะต้องดูว่าบริเวณที่ผู้ป่วยอยู่นั้นมีอะไรอันตรายบ้างที่จะมีผลกระทบต่อผู้ป่วยฉุกเฉิน
- Help คือการช่วยเหลือโดยโทรผ่านสายด่วน1669พร้อมทั้งทำการปฐมพยาบาลตามคำแนะนำของผู้ปฏิบัติการทางการแพทย์ฉุกเฉิน
- Hello คือการเข้าไปปลุกเรียกผู้ป่วยฉุกเฉินซึ่งหากผู้ป่วยไม่ตอบสนองจากการช่วยเหลือตามแนวทางสาม H แล้วให้ผู้เข้าให้การช่วยเหลือทำการฟื้นคืนชีพทันทีและรีบนำเครื่อง AED เข้ามาช่วยในการฟื้นคืนชีพก็จะทำให้โอกาสรอดชีวิตของผู้ป่วยฉุกเฉินเพิ่มมากขึ้นได้
แล้วแบบนี้ เครื่อง AED ราคาเท่าไหร่? เลือกซื้ออย่างไร?
ถึงแม้ว่าเครื่อง AED จะมีฟังก์ชันที่เหมือน ๆ กัน แต่เครื่องแต่ละยี่ห้อก็ยังมีความแตกต่างกันในการใช้งานและคุณสมบัติอื่น ๆ ซึ่งหากต้องการเลือกใช้เครื่อง AED ให้ตรงกับวัตถุประสงค์การใช้งานของผู้ใช้มากที่สุด ก็สามารถยึดหลักวิธีการเลือกได้ง่าย ๆ ดังต่อไปนี้
สามารถใช้งานได้ง่าย ไม่ซับซ้อน
ตามหลักแล้ว เครื่อง AED จะติดตั้งไว้ตามสถานที่สาธารณะและสถานที่ที่มีผู้คนพลุกพล่าน เพื่อไว้ใช้ในยามฉุกเฉิน หากตัวเครื่องใช้งานง่าย ไม่ซับซ้อนยุ่งยาก แม้ไม่ใช่บุคลากรทางการแพทย์ก็สามารถใช้งานได้ มีภาพประกอบบนเครื่องที่เข้าใจง่าย มีเสียงบรรยายขั้นตอนการใช้เป็นภาษาไทยที่ฟังแล้วเข้าใจง่าย เพื่อให้ผู้ช่วยเหลือสามารถปฏิบัติตามได้อย่างถูกต้อง รวดเร็วและปลอดภัย
มีอุปกรณ์การใช้งานต่าง ๆ ที่จำเป็นต้องใช้ครบ
เช่น ควรเลือกเครื่องที่มีอุปกรณ์ประกอบเครื่องที่สามารถใช้ทั้งในเด็ก และผู้ใหญ่ มีอุปกรณ์ส่วนควบครบ แผ่น PAD นำไฟฟ้า ต่างๆ สายนำสัญญาณ แบตเตอรี่ คู่มือการใช้งาน ในบางเครื่องอาจมีตำแหน่งการเคลื่อนย้ายเครื่อง เพื่อนำมาเป็นรายงานอ้างอิงได้ (ในบางกรณีอาจจะมีความจำเป็นต้องใช้รายงานต่าง ๆ ที่เครื่องบันทึกไว้ประกอบขั้นตอนทางกฎหมาย)
นอกจากนี้ ในตู้เก็บ AED ควรมีอุปกรณ์ปฐมพยาบาลเบื้องต้นที่จำเป็นในการช่วยเหลือด้วย เพื่อให้การช่วยเหลือผู้ป่วยวิกฤติในยามฉุกเฉินเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด ทำให้มีความจำเป็นอย่างยิ่ง ที่จะต้องมีอุปกรณ์ต่าง ๆ ที่จำเป็นอย่างครบครัน เพื่อที่จะได้ช่วยชีวิตผู้ป่วยได้อย่างราบรื่นมากที่สุด
เลือกเครื่องตามประเภทที่ต้องการใช้งาน
เบื้องต้น เครื่อง AED จะมีอยู่ด้วยกัน 2 ประเภท ดังนี้
- แบบกดปุ่ม เป็นเครื่องที่หากต้องการใช้งาน จะต้องกดปุ่มเปิดเครื่องด้วยตัวเอง
- เแบบอัตโนมัติ เป็นเครื่องที่ได้รับความนิยมสูง เนื่องจากทันสมัย ใช้งานง่าย สะดวก เพียงเปิดฝาครอบออก เครื่องก็จะเริ่มทำงานทันที และยังมีเสียงบรรยายบอกวิธีการใช้ให้อีกด้วย
พิจารณาสภาพแวดล้อมที่จะใช้
หากจำเป็นจะต้องใช้กลางแจ้ง หรือเก็บไว้ในพื้นที่สาธารณะนาน ๆ ควรเลือกเครื่อง AED ที่มั่นใจได้ว่า ทนทานต่อสภาพแวดล้อม สภาพอากาศ และควรหมั่นตรวจสอบให้แน่ใจอยู่เสมอว่าเครื่อง AED ยังใช้งานได้ดี
เลือกจากผู้แทนจำหน่ายที่น่าเชื่อถือ
เนื่องจาก เครื่อง AED ราคาค่อนข้างสูง ดังนั้น ควรเลือกบริษัทที่เชื่อถือได้ มีการแนะนำการใช้งาน และบำรุงรักษา มีการรับประกัน มีการรับรองว่ามีอะไหล่รองรับ ไม่น้อยกว่า 5 ปี เนื่องจากพื้นฐาน ตัวเครื่องจำเป็นต้องปลี่ยนแบตเตอรี่ใหม่ทุก 4 ปี
สำหรับ เครื่อง AED ราคาจะแตกต่างกันไปในแต่ละรุ่นและแบรนด์ ซึ่งราคาในไทยนั้น มักจะมีราคาเป็นหลักหมื่นขึ้นไป ขึ้นอยู่กับคุณสมบัติและฟีเจอร์ต่าง ๆ ที่มีอยู่ บางเครื่องราคาอาจมากถึงหลักแสนขึ้นไป
ซึ่งในปัจจุบันได้มีการออกมาเตือนว่าหากมีผู้ขายเครื่อง AED ให้ ควรตรวจสอบให้ดี ๆ เนื่องจากมีการรายงานว่า เครื่อง AED ที่กระจายตัวอยู่ตามพื้นที่สาธารณะมีการถูกขโมยมากขึ้น เพราะหากเผลอซื้อมา อาจถูกจับในข้อหารับซื้อของโจรได้!
สรุป
เครื่อง AED หรือเครื่องกระตุกหัวใจไฟฟ้าอัตโนมัติเป็นอุปกรณ์ทางการแพทย์ที่ถูกติดตั้งตามพื้นที่สำคัญต่าง ๆ นั่นเป็นเพราะว่าในสถานการณ์ฉุกเฉินที่อาจเป็นอันตรายถึงชีวิต การรอความช่วยเหลือจากหน่วยพยาบาลเบื้องต้น อาจทำให้ล่าช้าและไม่ทันเวลา ดังนั้นการให้ความช่วยเหลือในกรณีฉุกเฉินด้วยเครื่อง AED จึงเป็นการเพิ่มโอกาสรอดชีวิตให้แก่ผู้ป่วยได้
ในปัจจุบันเครื่อง AED กำลังเป็นที่นิยมและใช้งานกันอย่างแพร่หลาย รวมทั้งยังมีการเพิ่มจำนวนการติดตั้งเครื่องในพื้นที่สาธารณะมากขึ้นด้วย ผู้ที่ต้องการใช้งานจึงจำเป็นต้องทำความเข้าใจถึงการใช้งานอย่างถูกต้องร่วมกับการทำ CPR ขั้นพื้นฐานเพื่อให้ทุกคนสามารถใช้งานเป็นและสามารถรับมือกับเหตุไม่คาดคิดที่อาจเกิดขึ้นได้เสมอ
เพราะชีวิตประมาทไม่ได้ ดังนั้น การเลือกทำประกันชีวิตเอาไว้ หรือเลือกทำประกันสุขภาพ จาก แรบบิท แคร์ อาจจำเป็น เพราะนอกจากจะช่วยเรื่องค่ารักษาพยาบาลที่อาจเกิดขึ้นในอนาคตแล้ว ยังช่วยให้คุณอุ่นใจแม้จะเกิดเรื่องไม่คาดฝันขึ้น หรือสำหรับใครที่อยากได้ เครื่อง AED ราคาย่อมเยาติดไว้ที่บ้านสักเครื่องให้กับผู้สูงอายุที่บ้าน บัตรเครดิต หรือ บัตรกดเงินสด จาก แรบบิท แคร์ เอง ก็พร้อมช่วยในทุกค่าใช้จ่ายที่อาจเกิดขึ้น คลิกเลย!
ที่มา
นักเขียนรุ่นไฮบริด เขียนบทความด้านการบริหารเงินส่วนบุคคลและการลงทุนต่าง ๆ กว่า 7 ปี เริ่มต้นที่งานเขียนที่ Rabbit Finance จนย้ายมาที่ Rabbit Care และ Asia Direct