ปลายประสาทอักเสบ มีอาการอย่างไร สามารถหายเองได้หรือไม่ ?

รู้จักโรคปลายประสาทอักเสบ โรคซึ่งปัจจุบันพบมากขึ้นในผู้คนทั่วไปและอยู่ใกล้ตัวเรามากกว่าที่คิด มาดูกันว่าโรคปลายประสาทอักเสบนี้ คืออะไร มีอาการอย่างไร ? อันตรายมากหรือไม่ มีวิธีในการดูแลรักษาตัวเองอย่างไร สาเหตุของการเกิดโรคปลายประสาทอักเสบคืออะไร ? มีวิธีในการสังเกตอาการตนเองเบื้องต้นอย่างไร สรุปให้เข้าใจง่าย ๆ จาก แรบบิท แคร์

ปลายประสาทอักเสบ คืออะไร ?

ปลายประสาทอักเสบ (Peripheral Neuropathy) คือ ภาวะหนึ่งที่เส้นประสาทที่มีหน้าที่ในการรับคำสั่งจากสมองและไขสันหลังส่งต่อไปยังอวัยวะต่าง ๆ ในร่างกายของเราเกิดความเสียหาย หรือมีโรคบางชนิดเกิดขึ้น ซึ่งภาวะดังกล่าวนั้นจะส่งผลให้ร่างกายของเราเกิดอาการอ่อนแรง รู้สึกปวดและมีอาการชาบริเวณ มือ เท้า รวมถึงอวัยวะส่วนอื่น ๆ ของร่างกาย โดยสาเหตุของการเกิดโรคปลายประสาทอักเสบนั้นก็มีมากมาย ตั้งแต่พฤติกรรมเล็ก ๆ น้อย ๆ ภายในชีวิตประจำวันของเราในยุคสมัยนี้ไปจนถึงเกิดจากโรคต่าง ๆ ที่เป็นอยู่ ซึ่งสำหรับรายละเอียดในส่วนนี้นั้นจะมีการกล่าวถึงให้อ่านกันโดยละเอียดในหัวข้อถัดไป

สาเหตุของโรคปลายประสาทอักเสบ

สำหรับสาเหตุของการเกิดภาวะหรือโรคปลายประสาทอักเสบนั้นสามารถเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุด้วยกัน โดยสาเหตุที่ทำให้เกิดความเสี่ยงในการเกิดโรคปลายประสาทอักเสบมีดังนี้ 

• ผู้ป่วยโรคเบาหวาน การเป็นโรคเบาหวานถือเป็นสาเหตุที่พบบ่อยที่สุดในการเกิดโรคปลายประสาทอักเสบ โดยผู้ป่วยโรคเบาหวานมีโอกาสป่วยเป็นโรคดังกล่าวได้มากถึง 50% เลยทีเดียว

• ผู้ที่มีการติดเชื้อไวรัสหรือแบคทีเรียบางชนิด เช่น โรคไลม์ โรคงูสวัด การติดเชื้อไวรัสเอ็บสไตบาร์ ไวรัสตับอักเสบบีและซี โรคเรื้อน โรคคอตีบ และผู้ติดเชื้อเอชไอวี เป็นต้น 

• ผู้ป่วยโรคภูมิต้านตนเอง รวมถึงกลุ่มอาการโรคโจเกรน ลูปัส โรคข้อรูมาตอยด์ กลุ่มโรคกิลแลง-บาร์เร โรคเส้นประสาทอักเสบเรื้อรัง และการอักเสบของผนังหลอดเลือด 

• ปลายประสาทอักเสบเกิดจากพันธุกรรมอย่างโรค Charcot-Marie-Tooth ซึ่งเป็นโรคทางระบบประสาทที่ถ่ายทอดทางพันธุกรรม

• ปลายประสาทอักเสบเกิดจากการเป็นเนื้องอกหรือมะเร็งซึ่งมีการกระจายไปยังเส้นประสาทหรือกดทับเส้นประสาท  

ความผิดปกติของไขกระดูก และโรคที่เกิดจากการสะสมโปรตีนในเลือดที่ผิดปกติ

• ปลายประสาทอักเสบเกิดขึ้นจากโรคอื่น ๆ เช่น โรคตับ โรคไต

• ปลายประสาทอักเสบเกิดจากโรคต่อมไทรอยด์ทำงานน้อยเกินไป

• ปลายประสาทอักเสบเกิดจากพิษสุราเรื้อรัง ซึ่งภาวะดังกล่าวจะนำไปสู่การขาดวิตามิน

• ปลายประสาทอักเสบเกิดจากการสัมผัสกับสารพิษ เช่น ตะกั่ว สารปรอท

• ปลายประสาทอักเสบเกิดจากยาบางชนิด โดยเฉพาะยาที่ใช้รักษามะเร็ง หรือการทำเคมีบำบัด

• ปลายประสาทอักเสบเกิดจากภาวะบาดเจ็บที่กดทับเส้นประสาท ซึ่งอาจเกิดจากอุบัติเหตุ การหกล้ม หรือการเล่นกีฬา 

• ปลายประสาทอักเสบเกิดจากภาวะขาดวิตามินบี 1 วิตามินบี  6 วิตามินบี 12 วิตามินอี และไนอาซิน 

• บางกรณีอาจเกิดจากแรงกดจากการเข้าเฝือกหรือใช้ไม้ค้ำยัน

และปัจจัยเหล่านี้ก็ถือเป็นต้นเหตุหรือสาเหตุสำคัญหลัก ๆ ที่อาจส่งผลให้เกิดภาวะปลายประสาทอักเสบได้นั่นเอง

ปลายประสาทอักเสบ อาการเป็นอย่างไร ?

โรงพยาบาลสมิติเวชได้ให้ข้อมูลเกี่ยวกับอาการปลายประสาทอักเสบไว้ดังนี้ สำหรับอาการของโรคปลายประสาทอักเสบนั้นจะขึ้นอยู่กับเส้นประสาทแต่ละส่วนที่ได้รับผลกระทบ เนื่องจากเส้นประสาทส่วนปลายแต่ละส่วนนั้นต่างก็มีหน้าที่เฉพาะที่แตกต่างกันไป คือ

• เส้นประสาทรับความรู้สึก (Sensory nerves) ซึ่งจะเป็นเส้นประสาทที่เชื่อมต่อกับผิวหนัง และทำให้เกิดความรู้สึกต่าง ๆ ต่อร่างกายของเรา เช่น อุณหภูมิ ความเจ็บปวด การสั่นสะเทือน และการสัมผัส เป็นต้น

• เส้นประสาทสั่งการ (Motor nerves) ซึ่งเป็นเส้นประสาทที่เชื่อมต่อกับกล้ามเนื้อ และคอยควบคุมการเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้อในร่างกายของเรา

• เส้นประสาทอัตโนมัติ (Autonomic nerves) ซึ่งเป็นเส้นประสาทที่เชื่อมต่อกับอวัยวะภายใน มีหน้าที่คอยควบคุมการทำงานของอวัยวะต่าง ๆ เช่น ความดันโลหิต อัตราการเต้นของหัวใจ การขับเหงื่อ การย่อยอาหาร การทำงานของกระเพาะปัสสาวะ เป็นต้น

ซึ่งเมื่อจำแนกความเสียหายตามเส้นประสาทแต่ละส่วนที่มักเกิดปลายประสาทอักเสบ อาการที่พบบ่อยก็มักจะมีดังนี้

• มีอาการเหน็บชา รู้สึกเสียดหรือเสียวบริเวณมือ เท้า อีกทั้งยังสามารถลุกลามไปจนถึงขาและแขนได้
• รู้สึกไวต่อการสัมผัสมากกว่าปกติ
• มีความรู้สึกคล้ายถูกของมีคมทิ่มแทง และรู้สึกปวดแสบปวดร้อน
• มักรู้สึกปวดระหว่างทำกิจกรรมที่โดยปกติจะไม่ทำให้ปวด เช่น เมื่อเดินลงน้ำหนักเท้า หรือนอนอยู่ใต้ผ้าห่ม
• มักเสียการทรงตัวและหกล้มง่าย
• มีอาการกล้ามเนื้ออ่อนแรง
• มีความรู้สึกเหมือนกำลังสวมถุงมือหรือถุงเท้าทั้งที่ไม่ได้สวมอยู่
• รู้สึกแพ้ความร้อน ไม่ทนความร้อน
• มีอาการเหงื่อออกมาก หรืออาจไม่สามารถขับเหงื่อออกจากร่างกายได้
• ความดันโลหิตต่ำลง มักเกิดอาการวิงเวียนศีรษะ หน้ามืด
• มีปัญหาทางระบบย่อยอาหารและลำไส้
• มีปัญหาเกี่ยวกับกระเพาะปัสสาวะ
• อาจเป็นอัมพาตได้หากเส้นประสาทสั่งการได้รับบาดเจ็บรุนแรง

และอาการเหล่านี้ก็คืออาการที่พบบ่อยเมื่อผู้ป่วยเป็นโรคเส้นประสาทอักเสบ ดังนั้นใครที่มีอาการเหล่านี้ก็ไม่ควรนิ่งนอนใจ ควรเข้าพบและขอคำแนะนำจากแพทย์จะได้รับการรักษาได้อย่างทันท่วงที

ปลายประสาทอักเสบ อันตรายไหม ?

ขึ้นชื่อว่าเป็นโรคหรือภาวะความผิดปกติที่เกิดขึ้นกับร่างกาย แน่นอนว่าต้องมีความอันตรายต่อร่างกายของคนเราไม่มากก็น้อย สำหรับโรคปลายประสาทอักเสบก็เช่นกัน ซึ่งความเสี่ยงอันตรายในการเกิดโรคนี้นั้น คือการที่ร่างกายจะมีความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนหรือโรคแทรกซ้อนที่ค่อนข้างรุนแรงนั่นเอง

ภาวะแทรกซ้อนที่เกิดจากโรคปลายประสาทอักเสบ

สำหรับภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นได้เมื่อเป็นโรคปลายประสาทอักเสบนั้น สามารถเกิดขึ้นหลายอย่างด้วยกัน ได้แก่

• เสี่ยงต่อการเกิดบาดแผลรุนแรง เนื่องจากผู้ที่ป่วยเป็นโรคปลายประสาทอักเสบนั้นมักจะรู้สึกชาและอาจมีความรู้สึกช้ากว่าปกติ เมื่อเกิดบาดแผลขึ้นบริเวณผิวหนังอาจทำให้ไม่รู้ตัวและส่งผลให้เกิดบาดแผลรุนแรงในเวลาต่อมาโดยไม่รู้ตัว
  
• เสี่ยงต่อการติดเชื้อ เมื่อมีบาดแผลเกิดขึ้นอาจนำไปสู่การติดเชื้อโดยไม่รู้ตัว ดังนั้นควรหมั่นสำรวจบริเวณที่รู้สึกชาเป็นประจำว่ามีบาดแผลหรือความผิดปกติใด ๆ หรือไม่ เพื่อป้องกันการติดเชื้อได้อย่างทันท่วงที โดยเฉพาะผู้ป่วยเบาหวาน

• มีความเสี่ยงในการเกิดอุบัติเหตุรุนแรงจากการหกล้ม สำหรับผู้ที่มีอาการกล้ามเนื้ออ่อนแรงหรือสูญเสียความรู้สึกอาจส่งงผลให้ร่างกายเสียสมดุลและเกิดอุบัติเหตุได้โดยง่าย

สัญญาณเตือน ปลายประสาทอักเสบ

มาดูสัญญาณเตือนปลายประสาทอักเสบ สำรวจตัวเองกันดูให้ดี หากมีอาการเหล่านี้อาจต้องลองเข้าปรึกษาแพทย์เพื่อทำการตรวจร่างกาย

• มีอาการเหน็บและชาบริเวณส่วนปลายของมือและเท้า
• ความรู้สึกบริเวณปลายมือและเท้าลดลง
• มีอาการกล้ามเนื้ออ่อนแรงโดยเฉพาะบริเวณเท้า
• มีอาการเสียการทรงตัวหรือเดินเซ
• มีอาการความดันโลหิตต่ำ
• มีอาการท้องผูกหรือท้องเสีย 
• มีอาการอาหารย่อยยาก
• มีอาการเหงื่อออกมากกว่าปกติ

ปลายประสาทอักเสบหายเองได้ไหม ?

สำหรับผู้ที่ป่วยเป็นโรคปลายประสาทอักเสบและสงสัยว่าหากไม่เข้ารับการรักษาจากแพทย์จะสามารถหายเองได้ไหมนั้น ความจริงแล้วเมื่อเกิดโรคหรือภาวะที่เกิดความผิดปกติต่อร่างกาย แรบบิท แคร์ ขอแนะนำให้เข้ารับคำปรึกษาและตรวจร่างกายโดยละเอียดรวมถึงปฏิบัติตนตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัดจะเป็นการดีที่สุด เนื่องจากหากไม่เข้าพบแพทย์และทำการรักษาอย่างทันท่วงที อาจทำให้อาการลุกลามใหญ่โตจนสายเกินแก้ได้นั่นเอง

ปลายประสาทอักเสบ วิธีรักษา

ในการรักษาโรคปลายประสาทอักเสบนั้น โดยทั่วไปแล้วจะเป็นการรักษาที่เน้นไปในการบรรเทาอาการที่เกิดขึ้นต่าง ๆ และทำการรักษาโรคหรือภาวะความผิดปกติของร่างกายที่เป็นสาเหตุ โดยอาจใช้การจ่ายยาตามอาการ เช่น ยาบรรเทาอาการปวด ยาลดอาการอักเสบ ไปจนถึงการใช้ไฟฟ้ากระตุ้นประสาทผ่านผิวหนัง การเปลี่ยนถ่ายน้ำเหลือง การผ่าตัด การทำกายภาพบำบัดต่าง ๆ เป็นต้น

ทั้งหมดนี้คือข้อมูลพื้นฐานที่ทุกคนควรรู้กันไว้เกี่ยวกับโรคปลายประสาทอักเสบ จะเห็นได้อย่างชัดเจนว่าแม้ในบางครั้งอาการที่ปรากฏออกมาจะดูไม่หนักหนาหรืออันตรายร้ายแรงมากนัก แต่ก็มีโอกาสในการเกิดภาวะแทรกซ้อนจนลุกลามกลายเป็นปัญหาใหญ่ได้เช่นกัน

ดังนั้นจึงไม่ควรนิ่งนอนใจ หากร่างกายส่งสัญญาณเตือนว่าอาจเป็นโรคปลายประสาทอักเสบก็ควรรีบเข้ารับคำแนะนำจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ และสำหรับใครที่คิดว่าตนเองมีความเสี่ยงในการเกิดโรคปลายประสาทอักเสบหรือปัญหาสุขภาพอื่น ๆ นั้น แรบบิท แคร์ ขอแนะนำให้ทำประกันสุขภาพไว้ เผื่อความอุ่นใจ ไม่ต้องกังวลเรื่องค่ารักษาพยาบาลในอนาคตนั่นเอง