อ้วกเป็นเลือด เกิดจากอะไร อันตรายหรือไม่ ต้องรีบไปพบแพทย์ไหม ?
‘อ้วกเป็นเลือด’ ภาวะอาการที่น่ากลัวที่ไม่ว่าใครก็คงไม่อยากให้เกิดขึ้นกลับตัวเอง ความจริงแล้วการอ้วกเป็นเลือดหรืออาเจียนเป็นเลือดนั้นถือว่าเป็นอาการที่มีความร้ายแรงหรือไม่ อ้วกเป็นเลือด อันตรายไหม ? สาเหตุของการอ้วกเป็นเลือดนั้นเกิดจากอะไร ? ต้องเดินทางไปพบแพทย์หรือไม่ จะสามารถป้องกันการเกิดอาการอ้วกเป็นเลือดได้อย่างไร ? แรบบิท แคร์ รวบรวมข้อมูลน่ารู้เกี่ยวกับอาการอ้วกเป็นเลือดมาให้ หากอาการนี้เกิดขึ้นกับใคร จะได้ทราบว่าควรปฏิบัติตนอย่างไร และดูแลตัวเองได้อย่างทันท่วงที!ล
อ้วกเป็นเลือด – อาเจียนเป็นเลือด คืออะไร ?
อ้วกเป็นเลือด (Hematemesis) คือ การอ้วกหรืออาเจียนโดยมีเลือดหรือลิ่มเลือดปนออกมากับเศษอาหารที่อาเจียนออกมา ส่วนมากแล้วการอ้วกเป็นเลือดนั้นมักเกิดขึ้นเพราะเกิดความผิดปกติบริเวณระบบทางเดินอาหารส่วนบน (Gastrointestinal Bleeding) ซึ่งโรงพยาบาลนครธนให้ข้อมูลการเกิดภาวะเลือดออกที่ทางเดินอาหารส่วนบนว่าเป็นภาวะที่มีเลือดออกบริเวณตั้งแต่หลอดอาหาร ไปจนถึงบริเวณของลำไส้เล็กส่วนต้น เช่น มีเลือดออกในทางเดินอาหาร หลอดอาหาร กระเพาะอาหารโดยถือว่าเป็นภาวะที่พบได้บ่อย และเกิดได้ทั้งในผู้หญิงและผู้ชาย มักจะพบในผู้ใหญ่วัยกลางคนขึ้นไป สามารถเกิดขึ้นได้ทั้งแบบเฉียบพลันและแบบเรื้อรัง
ซึ่งก็มีหลากหลายปัจจัยที่ทำให้เกิดความผิดปกติและมีเลือดออกบริเวณทางเดินอาหารส่วนบนได้ โดย แรบบิท แคร์ จะแจกแจงปัจจัยต่าง ๆ ที่ทำให้เกิดความผิดปกติบริเวณทางเดินอาหารส่วนต้นจนเกิดอาการอ้วกเป็นเลือดให้ในหัวข้อถัดไป ลองอ่านทำความเข้าใจกันต่อได้เลย
อ้วกเป็นเลือด สาเหตุเกิดจากอะไร ?
โดยปกติแล้วอาการอ้วกเป็นเลือดนั้นสามารถเกิดได้จากสาเหตุต่าง ๆ ทั่วไปมากมาย ไม่ว่าจะเป็นการเลือกรับประทานอาหาร ความเครียดสะสม การขับถ่าย แต่ทางการแพทย์นั้นจะมีจัดกลุ่มสาเหตุของการอ้วกเป็นเลือดเป็น 2 กลุ่มด้วยกัน ได้แก่
อ้วกเป็นเลือดจากโรคทางเดินอาหาร
การอ้วกเป็นเลือดด้วยสาเหตุนี้นั้นเกิดจากการที่ระบบทางเดินอาหารส่วนต้นนั้นมีภาวะเลือดออก ไม่ว่าจะเป็นบริเวณช่องท้อง หลอดอาหาร ลำไส้เล็กส่วนต้น กระเพาะอาหาร ซึ่งการเกิดภาวะเลือดออกยังบริเวณเหล่านี้อาจเกิดขึ้นจาก
- เพราะโรคกระเพาะอาหารขั้นรุนแรง การเป็นโรคกระเพาะอาหารขั้นรุนแรงหรือการมีแผลในกระเพาะอาหารนั้นเป็นการที่กระเพาะอาหารเกิดการอักเสบอย่างรุนแรงจนเกิดแผลขึ้น โดยสาเหตุอาจเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย การใช้ยาแก้อักเสบเกินขนาด การมีความเครียดสะสม การดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไป ปัจจัยเหล่านี้มักทำให้เกิดแผลในกระเพาะอาหารและมีเลือดออกได้ง่าย และส่งผลให้มีการอ้วกเป็นเลือดได้นั่นเอง
- เพราะการโป่งพองของหลอดเลือดในหลอดอาหาร ภาวะโป่งพองของหลอดเลือดในทางเดินอาหาร คือ ภาวะที่มีการบวมและโป่งพองของหลอดเลือดบริเวณผนังหลอดอาหารส่วนล่าง และทำให้เกิดภาวะเลือดออกภายในเกิดขึ้น ซึ่งโดยส่วนมากมักพบในผู้ป่วยที่เป็นโรคตับแข็งจากแอลกอฮอล์
- เพราะเป็นโรคกรดไหลย้อนรุนแรง การอ้วกเป็นเลือดจากภาวะดังกล่าวเกิดจากการที่น้ำย่อยหรือกรดที่อยู่ภายในกระเพาะอาหารได้ไหลย้อนกลับขึ้นไปยังหลอดอาหาร ทำให้เกิดการระคายเคืองที่เยื่อบุหลอดอาหารจนเกิดเลือดออกและอ้วกเป็นเลือดได้
- เพราะหลอดอาหารมีการฉีกขาด การอ้วกเป็นเลือดด้วยสาเหตุนี้นั้นเกิดจากภาวะที่มีการฮีกขาดบริเวณเยื่อบุระหว่างหลอดอาหารและกระเพาะอาหารน ซึ่งอาจเกิดมาจากการที่ความดันภายในกระเพาะอาหารหรือหลอดอาหารเพิ่มสูงขึ้น การอาเจียนซ้ำ ๆ หรือการขย้อนซ้ำ ๆ ไปจนถึงการสะอึกหรือการไออย่างรุนแรง
- เพราะเป็นโรคมะเร็งหลอดอาหารและโรงมะเร็งกระเพาะอาหาร ซึ่งมักเกิดกับผู้ที่มีอายุ 55 ปีขึ้นไปและมีน้ำหนักตัวเยอะ
อ้วกเป็นเลือดจากสาเหตุอื่น ๆ
แม้จะพบไม่มากนักแต่นอกจากการอ้วกเป็นเลือดจากความผิดปกติที่เกิดจากความผิดปกติของทางเดินอาหารส่วนบนแล้วอาการอ้วกเป็นเลือดก็ยังสามารถเกิดจากสาเหตุอื่น ๆ ได้เช่นกัน ได้แก่
- อ้วกเป็นเลือดเพราะมีความผิดปกติของเลือด เช่น การมีภาวะเกร็ดเลือดต่ำ การเป็นมะเร็งเม็ดเลือดขาว การลดลงของเกล็ดเลือด เป็นต้น
- อ้วกเป็นเลือดเพราะการกลืนสารพิษเข้าไป ทั้งในส่วนของสารกัดกร่อนต่าง ๆ และสารกัมมันตรังสี
- ในบางรายไม่สามารถระบุสาเหตุได้อย่างชัดเจน
อ้วกเป็นเลือด อันตรายไหม ?
แน่นอนว่าการที่มีเลือดออกภายในร่างกายนั้นถือเป็นเรื่องผิดปกติและย่อมไม่ใช้สัญญาณที่ดีแน่นอน แต่บางคนก็อาจยังมีคำถามว่าการที่อ้วกเป็นเลือดนั้นอันตรายหรือไม่ หากจะตอบโดยรวมก็คือภาวะที่มีเลือดออกในทางเดินหาหารจนมีการอ้วกเป็นเลือดออกมานั้นถือว่าเป็นภาวะที่อันตราย เพราะหากมีอาการเพียงเล็กน้อยในเริ่มแรกอาจจะยังไม่เป็นอะไร แต่หากปล่อยเอาไว้อาจทำให้เกิดการลุกลามและเป็นอันตรายถึงชีวิตเลยทีเดียว
หลังจากที่ได้ทราบสาเหตุในการเกิดการอ้วกเป็นเลือดและระดับความอันตรายของอาการดังกล่าวไปแล้ว สำหรับใครที่คิดว่าตนเองนั้นมีความเสี่ยงในการเกิดภาวะดังกล่าว ควรทำประกันสุขภาพ กับ แรบบิท แคร์ เผื่อเอาไว้ หากวันไหนมีอาการจะได้รีบไปพบแพทย์อย่างไม่ต้องกังวลใจ เพราะไม่ว่าจะเป็นอะไร แรบบิท แคร์ ก็ช่วยดูแลให้สะดวกสบายแน่นอน
อ้วกเป็นเลือด ต้องรีบไปพบแพทย์หรือไม่ ?
หากมีอาการอ้วกเป็นเลือด ไม่ว่าจะน้อยหรือมาก ขอแนะนำให้รีบเข้าพบแพทย์เพื่อทำการตรวจรักษา เพราะไม่เช่นนั้นหากอาการลุกลามจนบานปลาย อาจเกิดอันตรายถึงชีวิตได้เลยทีเดียว
อ้วกเป็นเลือดมักมาควบคู่กับอาการอย่างไร ?
สำหรับผู้ที่มีอาการอ้วกเป็นเลือดนั้น หลายครั้งมักมีอาการต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นควบคู่กันไปด้วย เช่น
- มีอาการคลื่นไส้
- มีอาการปวดท้องรุนแรง แน่นท้อง อึดอัดท้อง
- มีอาการวิงเวียนศีรษะ หน้ามืด
- มีปัญหาในการมองเห็น
- อาเจียนอาหารปนน้ำย่อยและเลือด
- หายใจผิดปกติ หายใจตื้นและหายใจเร็ว
- มีอาการหัวใจเต้นเร็ว
- มีอาการมือเท้าเย็น ผิวซีด
- มีความรู้สึกสับสน
- มีอาการปัสสาวะได้น้อย
หากมีอาการเหล่านี้ควบคู่กับการอ้วกเป็นเลือด หรือไม่ว่าจะอ้วกเป็นเลือดอย่างเดียวโดยไม่มีอาการเหล่านี้ก็ตามที แรบบิท แคร์ ขอแนะนำให้เข้าพบแพทย์ทันทีอย่ารีรอ
อ้วกเป็นเลือด กินเหล้าได้หรือไม่ ?
สำหรับนักดื่มทั้งหลาย ที่อาจจะมีอาการอ้วกเป็นเลือดจากสาเหตุของการดื่มแอลกอฮอล์เกินขนาดนั้นอาจมีข้อสงสัย ว่าเมื่ออ้วกเป็นเลือดแบบนี้แล้วตนยังสามารถดื่มแอลกอฮอล์อีกได้หรือไม่ แน่นอนว่าสำหรับช่วงที่กำลังรักษาตัวอยู่นั้นดื่มไม่ได้ และควรงดเว้นการดื่มแอลกอฮอล์ไปตามคำแนะนำของแพทย์
ทั้งนี้เมื่อหายสนิทดีแล้วหากต้องการดื่มแอลกอฮอล์ก็ควรพึงระลึกไว้ว่าควรดื่มแต่น้อย ดื่มแต่พอดี เพราะไม่เช่นนั้นก็อาจกลับมามีอาการอ้วกเป็นเลือดอีกครั้งได้นั่นเอง
การป้องกันการอ้วกเป็นเลือด
หลังจากที่ทราบระดับความร้ายแรงและสาเหตุของการอ้วกเป็นเลือดกันไปแล้วแน่นอนว่าทุกคนย่อมไม่อยากให้อาการนี้เหล่านี้เกิดขึ้นกับตนเอง แล้วจะมีวิธีการป้องกันการเกิดภาวะดังกล่าวได้อย่างไร แรบบิท แคร์ มีคำตอบให้ หากไม่อยากเกิดภาวะทางเดินอาหารเป็นแผลจนอ้วกเป็นเลือดควรดูแลตัวเอง ดังนี้
- หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารที่จะก่อให้เกิดความระคายเคืองต่อกระเพาะอาหาร เช่น อาหารรสจัด อาหายไขมันสูง
- หมั่นรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ อุดมไปด้วยสารอาหารครบ 5 หมู่ โดยเน้นไปที่การเลือกรับประทานเนื้อไม่ติดมัน ธีญพืช ผัก ผลไม้
- หลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์และการสูบบุหรี่
- เพิ่มความระมัดระวังในการรับประทานยาในกลุ่มยาแก้ปวดและยาแก้อักเสบต่าง ๆ ไม่รับประทานยาขณะท้องว่าง
- หมั่นออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
- ให้ความสำคัญในการควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ปกติอยู่เสมอ
- พยายามไม่เครียดและเรียนรู้ที่จะผ่อนคลายความเครียดให้กับตนเอง
- หากมีโรคประจำตัวอย่างโรคกระเพาะ กระเพาะอาหารอักเสบ กรดไหลย้อน จะต้องรับประทานตามคำแนะนำของแพทย์อย่างสม่ำเสมอ
และทั้งหมดนี้ก็คือข้อมูลพื้นฐานเกี่ยวกับอาการอ้วกเป็นเลือดที่ทุกคนควรที่จะรู้ติดตัวไว้ หากมีอาการเกิดขึ้นกับตัวเองหรือคนรอบตัวจะได้รับมือได้ ทั้งนี้ทุกคนต้องไม่ลืมหมั่นดูแลสุขภาพของตนเองทั้งภายนอกและภายในอย่างใส่ใจ ป้องกันไม่ให้เกิดภาวะผิดปกติต่อร่างกาย มีสุขภาพที่แข็งแรงสดใสในทุกวัน
สรุป
อ้วกเป็นเลือด (Hematemesis) คือ การอ้วกหรืออาเจียนโดยมีเลือดหรือลิ่มเลือดปนออกมากับเศษอาหารที่อาเจียนออกมา ส่วนมากแล้วการอ้วกเป็นเลือดนั้นมักเกิดขึ้นเพราะเกิดความผิดปกติบริเวณระบบทางเดินอาหารส่วนบน เป็นภาวะที่มีเลือดออกบริเวณตั้งแต่หลอดอาหาร ไปจนถึงบริเวณของลำไส้เล็กส่วนต้น เช่น ทางเดินอาหาร, หลอดอาหาร หรือกระเพาะอาหาร โดยเกิดได้จากหลายสาเหตุ ดังนี้
- โรคกระเพาะอาหารขั้นรุนแรง หรือการมีแผลใน
- การโป่งพองของหลอดเลือดในหลอดอาหาร ทำให้เกิดภาวะเลือดออกภายในเกิดขึ้น โดยมีสาเหตุมาจากโรคตับแข็ง
- โรคกรดไหลย้อนรุนแรง เกิดจากน้ำย่อยหรือกรดที่อยู่ภายในกระเพาะอาหารได้ไหลย้อนกลับขึ้นไปยังหลอดอาหาร ทำให้เกิดการระคาย
- เพราะหลอดอาหารมีการฉีกขาด
- โรคมะเร็งหลอดอาหารและโรงมะเร็งกระเพาะอาหาร มักเกิดกับผู้ที่มีอายุ 55 ปีขึ้นไปและมีน้ำหนักตัวเยอะ
- มีความผิดปกติของเลือด เช่น ภาวะเกร็ดเลือดต่ำ เป็นมะเร็งเม็ดเลือดขาว การลดลงของเกล็ดเลือด เป็นต้น
- อาจมีการกลืนสารพิษเข้าไป ทั้งในส่วนของสารกัดกร่อนต่าง ๆ และสารกัมมันตรังสี
หากมีอาการอ้วกเป็นเลือด ไม่ว่าจะน้อยหรือมาก ขอแนะนำให้รีบเข้าพบแพทย์เพื่อทำการตรวจรักษาทันที
ที่มา
มีประสบการณ์มากกว่า 3 ปี เป็นนักเขียนด้านประกันสุขภาพ ประกันชีวิต เพื่อสุขภาพที่ Rabbit Care และ Asia Direct
และ 12 ปี ในอุตสาหกรรม OTA อย่าง Laterooms.com , Expedia.com จึงมีความเชี่ยวชาญด้านการท่องเที่ยว
จบการศึกษาปริญญาตรี สาขาการจัดการการเงิน มหาวิทยาลัยขอนแก่น